جونيئر ذوالفقار جي وڊيو مان غلط تاثر نه وٺڻ گهرجي /ماهم سنڌي / ميرپورخاص .

Do not misunderstand from the New Video of Junior Zulfiqar Ali Bhutto.

جونيئر ذوالفقار جي وڊيو مان غلط تاثر نه وٺڻ گهرجي .

تازو ئي يوٽيوب تي وائرل ٿيل شهيد ذوالفقار علي ڀٽي جي پوٽي ۽ مير مرتضي ڀٽو جي پٽ جونيئر ذوالفقار علي ڀٽي جي آيل وڊيو وائرل ٿي وئي آهي . جنهن ۾ هو پاڻ کي ڏکڻ ايشيا جو لبناني آرٽسٽ ڄاڻائي ٿو . ان عورتاڻو لباس پائي مرداڻي سماج ۽ ان جي غرور کي للڪار ڏني آهي . تنقيد جي سئي مان گزرندڙ ان جي وڊيو هر  قسم جي انتهاپسندي تي جائز ٺٺول آهي ، جنهن ۾ هو  مذهبي ٺيڪيدارن ، سياسي سماجي اسٽيروٽائپ کي سر عام پنهنجي زندگي مان ڌڪاري ٿو .

اها ڳالھ ته بلڪل درست  آهي ته ڪنهن به طبقي سان لڳاپيل ڇو نه هجي ، پر مرد ذات پنهنجي ڏاڍائي قائم رکندي پئي اچي . مردن کي پنهنجي جسماني طاقت تي پڻ وڏو غرور هجي ٿو ته هو عورتن کان ڏاڍا ۽ وڌيڪ سگهارا آهن . اها ئي سوچ جڏهن پروان چڙهي جاهل ذهنن ۾ پرورش پائي ٿي ته پوء نتيجي ۾ ڪٿي غيرت تي خون ٿا ٿين ، ڪٿي پنهنجي طاقت جي زور تي معصوم ٻارڙين سان ريپ ٿا ٿين، ڪٿي انهن جا زوري مذهب ٿا بدلايا وڃن ۽ ڪٿي اغوا ڪري بليڪ ميل ڪيو وڃي ٿو . پر ان سڀ جي باوجود مرد ۽ عورت پنهنجي الڳ حيثيت رکن ٿا . اگر سڀ مرد عورتون ٿي وڃن  ، يا کڻي سڀ عورتون مرد ٿي وڃن ته انسانيت جي بقا ئي مشڪل ٿي پوندي .

ان وڊيو جي اچڻ بعد مون سوشل ميڊيا تي ڪجھ تصويرون ڏٺيون  ، جنهن ۾ هڪ مرد جيڪو تقريباً 40 سال يا ان کان مٿي جو هوندو ، هو  ظاهر ڪري رهيو هيو ته مان جونيئر ذوالفقار جي حمايت ڪريان پيو ، ان جي مٿي تي سائو رئو پاتل هيو، گڏوگڏ سُئي سان سلائي ڪري ڪپڙي تي گُل پڻ چٽي رهيو هيو . اتي هڪدم مان سوچڻ لڳس ته ان وڊيو بعد شروع ٿيل بحث مان به اسان ڪٿي غلط راھ تي نه پيا وڃون ؟ ڇا اسانجي توهانجي گهر جا سڀ مرد مٿي تي پوتيون رکندا يا ڪنن ۾ والا وجهندا، يا ڳاڙهي لپ اسٽڪ لڳائيندا ته ڇا ٺهڪندو انهن کي اهو سڀ ڪجھ ؟
اسانجي توڙي انسانيت جي سماج ۾ عورت مرد الڳ مقام رکن ٿا . ٻئي عزت ۽ احترام جا لائق آهن . عورت فطرتي طور نرم نازڪ ۽ حساس صنف آهي ان جي ڀيٽ ۾ مرد وڌيڪ سگهارو آهي . پر ان لاء سگهارو ناهي تو هو پنهنجي زور آزمائي عورتن تي ڪري ، هو سگهارو ان لاء ٺاهيو ويو آهي ته جٿي عورتن کي ضرورت پوي يا هو ڪمزور ٿي پون ته مرد ان جو سهارو بڻجي سگهن .
اسان جا سياسي ، مذهبي ، سماجي حلقا جٿي ڪٿي مرد جي بادشاهت قائم آهي ته اسانکي ان وڊيو مان مثبت سبق سکي عورتن مردن جي برابري بابت قدم کڻڻ گهرجن ، جئين ڪا غيرت نالي نه ڪسجي وڃي، جئين ڪا زوري پرڻائي نه وڃي ، جئين ڪنهن جو حق ضبط نه ٿئي، ڪنهنجي آزادي قيد ۾ نه تبديل ٿئي، ڪنهن تي گهريلو تشدد نه ٿئي، ڪا ٻاهر جي ماحول ۾ هيراسمينٽ جو شڪار نه ٿئي .
ذوالفقار ڀٽو ته هڪ آرٽسٽ جي حيثيت سان هڪ پيغام ڏنو آهي ، ۽ ان ڊانس به نازيه حسن جي گاني “ ڊسڪو ديواني “ تي ڪئي جنهن تي ان وقت ۾ تمام گهڻي تنقيد ٿي هئي ، جيڪا اڄ تائين ٻڌڻ لاء ملي ٿي .

اهو ضروري ڪونهي ته سڀئي مرد  جونيئر ذوالفقار مان متاثر ٿي يا ان جي وڊيو مان منفي اثر وٺندي مٿن تي پوتيون رکن ، ڪنن ۾ والا  وجهن ۽ هٿن ۾ رنگ برنگي چوڙيون پائي ، سڀ جا سڀ چوويھ ڪلاڪ پيا ماءُ ڀيڻن جي اڳيان رقص ڪن ۽ چون ته اسان جونيئر ذوالفقار ڀٽي جا حامي آهيون ۽ ان سان متفق آهيون . اگر توهان ايترا ئي ان وڊيو جا حمايتي آهيو ته انتهاپسندي کي پنهنجي وجود مان ڪڍڻ جي ڪوشش ڪريو . هر ماڻهو ناچ ڀلي نه ڪري سگهي ، پر هر مرد عورت جي مان شان جي حفاظت ته ڪري سگهي ٿو .

جونيئر ذوالفقار ته پنهنجو گهر تباھ ٿيندي ۽ پنهنجن عزيزن جا خون ٿيندي ، دهشتگردي جو شڪار ٿيندي پنهنجو خاندان ڏٺو آهي جنهن ڪري ان جي سياست تان دل کڄي وئي آهي ۽ ان پنهنجو سڪون وڃي ڪنهن ٻي هنڌ ڳوليو آهي جٿي تصور ۽ نظريا ئي ٻيا آهن . اهڙا نظريا جيڪي پاڪستان اندر ڏوھ ٿا تصور ڪيا وڃن، ان لاء ڪفر جون ۽ غداري جون  فتوائون ٿيون ڏنيون وڃن . پر هو هڪ آرٽسٽ آهي ۽ ان جي ڊانس ڪيوئر پرفارمنس جو حصو هئي .

ان مان غلط سبق وٺڻ بجاء اهو سبق وٺڻ  گهرجي ته ، جيڪڏهن مرد آهيو ته ان جي غرور ۾ ايڏا نه اچو جو عورتن جا حق ئي لتاڙي وڃو . بلڪه انهن کي پاڻ کان وڌيڪ عزت ڏيو ، ڇو ته اها ئي ڪنن ۾ والا پاتل ، هٿن ۾ چوڙيون پاتل ، نڪ ۾ ڪوڪو وڌل ۽ سرخي لڳائي هلندڙ  ڇوڪري ئي هئي ، جيڪا اڄ اوهانجي ماءُ آهي ۽ سڀاڻي اوهاني ڌيءَ هوندي .

ماهم سنڌي .

سرگوڌا ۾ ورھائجندڙ جنت جون ٽڪيٽون /ماھم سنڌي/ميرپورخاص

11/04/2017

سرگوڌا ۾ ورھائجندڙ جنت جون ٽڪيٽون / ماھم سنڌي / ميرپورخاص .

mahamsindhi05@gmail.com

انسانيت جو جڏھن کان وجود ٿيو آھي ته ان پنھنجي خوف ۽ خواھشن جي پورائي خاطر اھڙا ته طور طريقا ۽ عقيدا اپنايا آھن جيڪي پاڻ انسانيت لاء خطرا بڻجي پيا آھن . جھالت ۽ لاعلمي جي باعث اوائلي دور جا توڙي اڄ جا به انسان لوڙي رھيا آھن . ھڪ طرف با اثر ماڻھن پنھنجي زور آزمائي ۽ چالاڪي سبب پنھنجو ڌاڪو اھڙو ڄمايو آھي جو ھو ماڻھن کي پنھنجي تابع پيا ڪن  ،  ته ٻي طرف ڪمزور انسانن انھي کي مجبوري ۾ منظور ڪرڻ ئي بھتر سمجھيو آھي . شروع ۾ جڏھن انسان ڌرتي تي آيو ته ڪجھ طاقتور شين کان ڊپ ، ۽ ڪجھ انھن شين کان ڊپ جيڪي سمجھ ۾ نه اينديون ھيون انھن کي انسان پاڻ کان سرس طاقت ور سمجھي پوڄيو آھي . چنڊ سج جو علم نه ھجڻ ،  طاقتور جانورن کان ڊڄڻ ۽ بُت ٺاھي پوڄڻ اھي سڀ لاعلمي جو نتيجو ھيا . پر جئين وقت وڌيو ته بااثر ڌرين اھو خوف وڌائي مخصوص فردن تائين محدود ڪيو ۽ اھڙو نظام آندو ويو جنھن ۾ ھڪ غلام ۽ ٻيا آقا سڏجڻ لڳا . جنھن سان اٻوجھ ۽ ھيڻين ۾ اھو يقين ويھاريو ويو ته جيڪر اسانجي ھيٺ ٿي ڪري حڪمن جي پورائي ڪندؤ ته سمجھيو توھانجو ڇوٽڪارو آھي . اڄڪلھ ته ڪاري علم ۾ ملوث جعلي ڀوپن ، مولوين ۽ پادرين جو اھڙو ته راڄ آھي جو اُھي غلط ۽ حرام تي ٻڌل عمل ڪرڻ ۾ ڪيٻائڻ بدران انھي کي پنھنجو ڌنڌو بڻائي ڇڏيو آھي .
جنت دوزخ جا فيصلا ڪرڻ جو اختيار صرف خدا جي واحد ذات کي آھي پر طاقتور شيطان جيڪي اڄڪلھ انساني روپ ڌاري گُمھي ڦري رھيا آھن اُھي جنت جون ٽڪيٽون ورھائڻ جو پڻ واعدو ڪن ٿا .

2 اپريل تي پنجاب جي ضلعي سرگوڌا ۾ چڪ 95 شمالي ڳوٺ ۾ ،   درٻار محمد علي گجر جي مقبري تي ان جي رکوالي ڪندڙ ھڪ 50  ساله شخص عبدالوحيد ، جيڪو پاڻ کي وڏو پُھتل الله وارو سڏرائيندو ھيو ان سر عام ماڻھن کي نشا ڏئي انھن تي لٺين ۽ چاقن جا پنھنجي چار ساٿين سان گڏجي بي رحماڻا وار ڪيا،  جن ۾ 4 عورتن سميت 20 ماڻھو چچرجي مارجي ويا . مرندڙن ۾ درگاھ جي اڳوڻي پير محمد علي جو پٽ آصف به ھيو .
مجرم جي بيان موجب اھي ماڻھو جيڪي ان جعلي ۽ خُوني پير تي انڌو اعتماد ڪندا ھئا سي ان کي سازش تحت مارڻ لاء آيا پئي جيڪو نسورو ڪوڙ لڳي پيو . ان درندي صفت ماڻھو جو ڏيک به ڄڻ ائين ھو جو ڏسڻ سان ان جي وحشت ۽ ظلم جو اندازو ڪري سگھجي پيو . ان مجرم کي علائقائي پوليس سندس ٽي ساٿين  محمد آصف ،  ظفر علي  ۽ ڪاشف سميت حراست ۾ ورتو . پوليس موجب وڌيڪ دير ٿئي ھا ته حلاڪتون اڃا وڌيل ھجن ھا . زخمين مان ھڪ زخمي موجب ته اسانکي فون ڪري گھرايو ويو ھيو ۽ اھا درگاھ قائم ٿئي ٻه سال مس ٿيا آھن . ھڪ ٻي زخمي موجب ته جئين آياسين ته پڇيو ويو ته پاڻي پئيندا ؟ جئين پاڻي پيتو ته مٿو چڪرائجڻ لڳو ۽ نيم بيھوشي ۾ ڏاڍو ماريو ويو ۽ ڪنھن جو آواز آيو ته ھي مَري چڪو آھي ،  تڏھن مونکي مُئل سمجھي اتي ڦٽي ڪري جوبدار ھليا ويا . مقامي رھواسين سبب اھو درندو صفت مرُشد مريدن کي ڪپڙن کان آجو ڪري باھ ڏيندو ھو ۽ مار ڪُٽ ڪندو ھو . پڇڻ تي دعويٰ ڪري چوندو ھيو ته ان سان اوھان جسماني طرح پاڪ ٿيندا ۽  ڏوھ ڇڻندا جنھن  سان خدا راضي ٿيندو . پر سوچو ته ھڪ گندو انسان ۽ گندگي سان ڀريل انسان ڪئين ته ڪنھن کي پاڪيزه ڪري سگھندو ،  سو به اھڙي اخلاق کان ڪريل طريقي سان جنھن جو قرآن ۽ سنت ۾ سختي سان منع آھي .

عبدالوحيد جي پراڻو لاھور وارو گھر جنھن مان ھو واقعو ڪرڻ کان اڳ فرار ٿي ويو ھيو ،  اتي جي رھواسين موجب ھي شخص محفلون رچائيندو ھو ۽ ان جي اڏي تي ھميشه رول ۽ اخلاق کان لٿل ماڻھو شريڪ ٿيندا ھئا . ھن شخص ۾ ڪا به اھڙي صفت نه ھئي جو لڳي ته ڪنھن درگاھ جي گادي سنڀالي ڪو چڱا ڪم ڪندو ھوندو .
پنجاب صوبي اندر اھڙا ڪئي ئي واقعا ۽ پيرن فقيرن جي نالي تي درندن جون خبرون نجي ٽي وي چئنيلز تي رپورٽ ٿينديون رھن ٿيون . جن ۾ ماڻھو انھن درندن اڳيان يرغمال ٿي غلامي ڪري رھيا ھوندا  آھن . گڏوگڏ اھي جعلي پير خاص ڪري عورتن تي بُري نظر رکي انھن جي عزت آبرو جو ڪو ذرو خيال ناھن ڪندا . ظاھري ڏيکاءُ ۾ تسبيح جو ورد جاري رکندڙ اھڙا وحشي انسان ماڻھن کي رڳو ايذائي رھيا ھوندا آھن گڏوگڏ پئسن جي ڦُر ڦُران لڳي پئي ھوندي آھي . علم جي روشني کان ۽ ھن جھان جي مالڪ رب جيڪو رحمن رحيم آھي ان جي اعلي ذات کان مايوس ٿي ڪجھ ماڻھو انسان نامي شيطانن  جي ڪوڙيئري واري چنبي ۾ ڦاسي ڪري انھن جي ڄار ۾ وڪوڙجي ويندا آھن . اھي جعلي پير ڪڏھن به اوھانکي ڪنھن جائز ،  حلال ۽ پاڪيزه عمل جو ڏس ناھن ڏيندا . نماز جي پابندي ، قران پاڪ جي تلاوت تي ايڏو زور ئي نه ڏيندا بلڪه انھي عمل کان پري ڀڄائي غلط راھ تي ھلڻ تي مجبور ڪري رھيا ھوندا آھن . اھي جعلي پير قبرستانن تي وقت گزاري حرام جانورن کي قربان ڪري ،  ڪڏھن مٿي جا وار ته ڪڏھن ڪپڙا چورائي ، ان تي ڪارو علم پيا ڪندا آھن جيڪو ڪرڻ وڏو ڏوھ آھي . اھڙا جعلي پير ڪنھن کي نقصان ڏيڻ ۽ ڪنھن کي جان سان مارڻ جا مڪمل وعده ڪري صرف نقصان ئي پھچائين ٿا . پاڻ ائين چوندا ته دشمن کي مارڻ چاھيو ته فلاڻو عمل ڪيو ؟ ڇا ائين ڪري اسين پاڻ خوني نه ٿي وينداسين ؟  جنھنن  اھڙن جعلي پيرن وٽ پھرين حاضري ڏني سمجھو انھن جي قبضي ۾ اچي ويو . اڄڪلھ انھن جو ڪاروبار سرعام زور شور سان جاري آھي . جنھن سان اھو ظاھر ٿئي ٿو ته ماڻھن ۾ مايوسي سبب ڪيڏي جھالت آھي . اھي جعلي بابا جيڪي اوھان جي عزت ۽ آبرو جا ليڪا لتاڙي وڃن ،  جيڪي جن ڀوت ڪڍڻ بھاني اوھانسان غير انساني رويو رکن ، جيڪي اوھانجي معصوم ٻارن کي بيماري ڪڍڻ جو چئي تشدد ڪندا رھن اھي ڪھڙي طرح ته اوھانجو ڪجھ ڀلو ڪري سگھندا ؟ پئسا توڙي سونا زيور نذرانو سمجھي ڦريندڙ اھڙا شخص ڪئين ته اسانجا مسئلا حل ڪري سگھندا جنھنن کي حل ڪرڻ بجاء اسان ٻين جا غلام پيا ٿيون ؟

اھو انھن جعلي پيرن کان وڌيڪ ڏوھ اسانجو آھي ته رب پاڪ جي عظيم ذات جي رحمت کان پاسو ڦيري ،  اسان جاھلن جي ور چڙھيو وڃو ٿا جيڪي ڪجھ ڏيڻ بدران اسانکي کوکلو ڪري ٿا ڇڏين .  جعلي پيرن جي ور چڙھي انھن جي ھر بُري عمل جي تائيد ڪرڻ ھڪ ڳنڀر نفسياتي بيماري آھي . اسان پنھنجي نفس کي ايڏو بي قابو ڪري ڇڏيو آھي جو ڪنھن بيماري ڪنھن مسئلي جي حل لاء اسان ان جو حل ڳولھي لھڻ تي زور ڏيڻ بجاء ، انھن وٽ پيش پئون ٿا جيڪي پاڻ کي ھن دنيا جو خدا سمجھي اھو فيصلو به ڪري ڇڏين ٿا ته اسانجي لاء برو ڀلو ڇا آھي ۽ اسين جنتي آھيون يا دوزخي ؟  انھن جي نظر ۾ جيترا به بُرا ھجون پر انھن جي پوئيواري ڪيون ته اسانجي جنت ،  حورون توڙي غلطان پڪا . انھن جعلي پيرن  جا جن ۾ ھندو ، مسيح ۽ مُلا ھجن ٿا تنھنن جا  اشتھار پڻ ٽي وي تي ۽ اخبارن رسالن ۾ ملن ٿا جنھن ۾ اھڙيون ئي دعوائون ڪيون وڃن ٿيون جيڪي ڪاري علم سان ئي ممڪن بڻجي سگھجن ٿيون .

مون پاڻ نوٽ ڪيو آھي ته اڪثر ڪري جيڪي به عورتون بيماري ۾ وڪوڙبيون ، يا بي اولادي ،  بي روزگاري سبب جعلي پيرن جو رُخ ڪنديون آھن ته ،  اھي پھريون ئي حساب لڳائي اھو چوندا ته اوھان تي ڪو پنھنجو قريبي رشتيدار ڪارو علم ڪري پيو ۽ اوھانکا خوشيون کسي پيو . بنا ڪو نالو کڻي ھو پھريون ڪم اھو ڪندا آھن ته اسانکي پنھنجي ئي گھر ڀاتين ۽ ويجھي مائٽن بابت شڪ ۾ وجھي ڇڏين ٿا ، جنھن تي ترت اسانجو دماغ ابتا سبتا اندازه پيو لڳائيندو ته فلاڻو يا فلاڻي مونسان ساڙ کائي ٿي پڪ سان اھا ئي ھوندي . مطلب ته الله ھو الله ھو جو ورد جاري رکندڙ جعلي پير بابا اسانکي شروع ۾ ئي نفعرت ۽ حسد ۾ مبتلا ڪن ٿا . ٻي ڳالھ ته اولاد نه  ٿيڻ ڪا  جسماني بيماري به ٿي سگھي ٿي جنھن جو علاج ڪرائي سگھجي پيو . بي روزگاري دوران اسانکي نوڪري جعلي پير ته نه ڏيندا ان لاء اسانکي ھٿ پير لازمي ھڻڻا پوندا . بيشڪ اسين مسلمان قراني نسخن تي پورو يقين رکون ٿا ۽ رکڻ به گھرجي ، پر اسين اندر جھاتي پايون ته سڄو ڏينھن قران کڻي نه ڏسندڙ اسانجا عقيدا انھي جعلي پيرن جي ڳالھين تي ڇو اڀري ايندا آھن  جيڪي الله ۽ نبي صه جي نالي تي ڦُرلٽ مچايو ويٺا ھوندا آھن . اھو ڪئين ته ٿيندو  ته ڪنھن به بيماري جي تشخيص بعد اسان ان جو صحيح علاج ڪرڻ بدران اھڙن جعلي ڀوپن جا چڪر ڪاٽيون جيڪي اسانکي ڏنڀ ڏيندا رھن ، عزت نيلام ڪندا رھن ۽ جسماني تشدد ڪندا رھن .
ھندو ۽ بنگالين ۾ به اھو رواج عام جام آھي . جڏھن ڪا به دماغي ، نفسياتي يا کڻي جسماني بيماري ھوندي ته سڌو ڀوپن ۽ پنڊتن جو رخ ڪندا ۔  اھي ھڪدم چوندا ته ان تي ڪنھن ڀٽڪيل روح يا ڀوت جو سايو آھي . اھي ھڪدم ئي مريض کي ايذاء توڙي ڏنڀ ڏئي ڏئي اڌ مئو ڪري ڇڏيندا اگر ان دوران ھن جي جان وئي به ھلي ته به چوندا ڀوت جو ان تي پورو قبضو ھو جيڪو ان کي کائي ويو . اسين عقل جا انڌا انھن جي ڳالھين تي اعتبار ڪري انھن جي مڪاري قبولي وٺندا آھيون . نتيجو اُھو ئي ٿو نڪري جيڪو ھنئير سرگودھا ۾ ٿيو يا اھڙا واقعا جيڪي ميڊيا تي اچي ئي ناھن سگھندا .

حيرت جي حد اھا به آھي ته ان خوني واقعي بعد جنھن گھر جا وڌيڪ ڀاتي قتل ٿيا ھئا ۽ ان سان گڏ ٻين مقتولن جا وارث مجال آھي جو چپ چورين . اھڙي طرح ته جزباتي بنيادن تي ھو يرغمال آھن جو انھن اھڙو خاموشي جو روزو رکيو جو ڪنھن ٻڙڪ ٻاھر نه ڪڍي . ايڏي وڏي واردات بعد به سواء زخمين جي ٻي ڪنھن به  نفعرت ڀري  ٻاڦ ڪڍڻ جي جُرت نه ڪئي . جنھن سان اھو چٽو ٿو ٿئي ته ھو ڪيتري قدر انڌن عقيدن سبب ھڪ مٽي جي پُتلي کي مڃي ان جي غلامي ڪري رھيا آھن ۔  اگر انھن جو اڌ يقين به رب جي ھستي تي ھجي ھا ته ايڏو انڌو عقيدو دل ۾ نه پالين ھا . انھن جي اھڙي بي وسي ۽ جاھلت ڏسي ھڪ طرف ته انھن جي لاء آواز اٿارڻ تي دل دانھون ٿو ڪري  ٻي طرف ظلم خلاف انھن جي خاموش رضامندي ڏسي اھا به سوچ اچي ٿي ته انھن جي مرشد عبدالوحيد درست ڪيو . ھو پاڻ کي مھان ھستي سڏائي انھن سامھون پاڻ کي اھڙو معتبر مرشد بڻائي چڪو آھي جيڪو مريدن  جا گناھ گھٽائي مارڪُٽ ۽ خون ڪري نيڪيون عطا ڪري جنت جو ٽڪيٽون به ورھائي ٿو . تنھنڪري ان کان ٽڪيٽن جي وصولي ضرور ڪن چاھي موت ئي ڇو نه ملي .

Daily appeal and daily Sarwan Published it .

ڇونه رشوتخوري کي جائز قرار ڏجي /ماھم سنڌي / ميرپورخاص

30/03/2017

ڇونه رشوتخوري کي جائز قرار ڏجي / ماھم سنڌي / ميرپورخاص

چون ٿا ته نيڪ نامي وارو ڪم ھميشه سرعام ڪيو ويندو آھي ،  جئين چرچا ٿئي ،  ھر ڪو واھ واھ ڪري اوڙي پاڙي سنگت ساٿ ۾ نيڪ نامي ۽ واکاڻ ٿئي . جئين ڪو خوشامد پسند انسان فرض نماز لاء بيھندو پر آسي پاسي ۾ ماڻھن جو وڌنڌڙ ميڙ ڏسي واکاڻ جي لالچ ۾ اچي فرض نمازن کان وٺي نفعل نمازن تي زور لڳائيندو ته اھو ڪم ڪندي ڪو برائي ته ڪندو ڪونه بلڪه واھ واھ جو ئي حقدار بڻجي ويندس . اڄڪلھ جا ماڻھو ڀلي خدا سان رابطو نه به ڪن پر ھن دنيا جي لاڳاپن ۽ اتي تعريفون حاصل ڪرڻ جا ڄڻ ته سڀئي طور طريقا ڄاڻندا آھن . پر جيڪر ننڍو يا وڏو برو ڪم ھوندو آھي ته پيو لڪائجي ڪبو آھي ، جئين ڪو بدنامي نه ٿي پئي . ايتري تائين جو 5 سالن جي ٻار کي به خبر ھوندي آھي جو پاڻ جيڏي ٻار جو رانديڪو يا ٽافي کسيندو ته لڪائي ڪري کسيندو ۽ شرم وچان ڪنڌ ھيٺ نوڙيو پيو ھوندس ، ڇوته ھو به ايترو علم رکي ٿو ته ڇا صحيح ۽ ڇا نا جائز آھي . سو ڳالھ ڪيون اسان جي ملڪ پاڪستان ۽ ان جي صوبي سنڌ جي  . ڪا به بيماري تيستائين حياتي لاء خطرو ناھي بڻجندي جيستائين اھا رڳن ، نسن اندر ۽ پاڙن تائين ناھي پکڙجندي . تئين  ڪا رياست تڏھن کوکلي ٿيندي آھي ۽ دنيا جي قبضه گيري نظرن جو مرڪز بڻجندي آھي جڏھن ان اندر بي ايماني سامھي ۾ گھڻي وزني ٿي تورجڻ لڳندي آھي . جڏھن ڪو چيڪ  بيلنس ڪو قانون ڪو اصول عمل ۾ نه اچي ته اھا رياست به ڪنھن اھڙي بيماري ۾ مبتلا ھجي ٿي جنھن جو علاج وقت گزرڻ سان اڻ لڀ ٿيندو ويندو آھي .اسان وٽ ڪجھ روايتون ائين پروان چڙھيون آھن جو ھي پھاڪو انھن تي ٺھڪي اچي ٿو ته ھڪ ٽنگي جي ملڪ ۾ وڃجي ته ٻي ٽنگ لڪائي وڃجي . جئين ڪو برو ڪم ڪا چوري ٿيندي ته ان تي آڱر کڻڻ بجاء نه صرف خاموش رھنداسين بلڪه شامل پڻ ٿي وڃون ٿا .
جيڪر اوھان ان جي ابتڙ ٻن ٽنگن تي سواري ڪندا ته اوھانجو غروري سوچ اتي ئي ڦھڪو ڪري ھيٺ ڪرندي  ، ڇوته ماحول ۽ رسمن مطابق ھلڻ ۽ انھن جي غلامي ڪرڻ اسان جو پراڻو عيب رھيو آھي .
اڄ جي دور ۾ گھر کان قدم ٻاھر طرف کڻڻ کان ۽ شام جو واپس موٽڻ تائين مرد جو کيسو ھجي يا عورت جو پرس ،  ان مان جيترا نوٽ پنھنجي ضرورت تي خرچ ڪندو ان جيترا ئي لڳ ڀڳ وڌيڪ خرچ ٿي ويندا . اھو ڇو ۽ ڇا لاء ؟ اھو سڀ اسين سمجھون ٿا پر لڪائڻ به شرعي فرض سمجھون ٿا . اسان جي ملڪ ۾  ھڪ لفظ ڏاڍو عام  جام ھر زبان ۽ تلفظ ۾ استمعال ٿيندو آھي ،  اھو آھي ڪرپشن يا رشوت خوري . جنھن جو مطلب اھو کڻي ڪڍجي ته ناجائز يا غيرقانوني ڪم ڪرائڻ  لاء ڪجھ وڌيڪ روڪڙ يا ڪو تحفو ادا ڪرڻ کي رشوت ڪوٺين ٿا . جيڪر ڪو اجايو ضد ڪري ايمانداري جو ليبل لڳائي يا کڻي ٻاراڻو انگل ڪري  ته جھٽ ۾ ،  ۽ تڪڙو ان کي راضي ڪرڻ جو جيڪو طريقو آھي ان کي رشوت خوري چيو وڃي ٿو . ھونئن ته سڄي ملڪ ۾ اھا وڏي ڌوم سان بنا لڪ لڪان جي جاري آھي . پر سنڌ  حڪومت ۽ ان جا سرڪاري نيم سرڪاري ادارا ، سياسي ايوان ان حوالي سان ڏاڍي شھرت ماڻي رھيا آھن . ائين کڻي چوجي رشوتخوري تي جيڪر آسڪر ايوارڊ ڏنا وڃن ته پڪ سان سڀئي ننڍا وڏا آسڪر ايوارڊ اسانجي ملڪ جو رخ ڪري ،  اسانجي ملڪ ۾ موجود دولتمند اَپر ڪلاس جي گھرن جي زينت بڻجندا . ڪنھن کاتي جا منسٽر ھجن ، انھن جا صلاحڪار ھجن ، ڪو وڏو ڪامورو ھجي يا ٺيڪيدار ھجي ،  يا ڪوئي ٻي عملي جو سربراھ بس وٺ وٺان لڳي پئي آھي ته جلد ئي پئسو پنھنجي ھڙ ۾ لڪايون ،  پوء ڀلي چيڪ جي صورت ۾ ھجي يا روڪڙ . ناجائز پئسن جي وصولي ، چائنه ڪٽنگ ذريعي زمينون کڻڻ ،  نوڪرين عيوض پئسا وصول ڪرڻ ، گاڏي بنا سبب جي چالان ڪرڻ وغيره سڀ رشوتخوري جا مشھور قسم آھن جيڪي ھتي سڀ جا سڀ ئي ملن ٿا .

نا ڪوئي ٺوس قانون جي موجودگي جنھن جو ڊپ ھجي ، نا ڪا سختي ۽ ، نا ئي ڪو شرم جو ضمير جو رسو ذھن کي جھنجوڙو ڏئي .
تازو ئي فرار ٿيل اڳوڻو صوبائي اطلاعات وزير شرجيل ميمڻ پرڏيھ کان ايئرپوٽ لٿو ۽ اربن جي ڪرپشن ۾ کيس رينجرز وارن وڃي پڪڙيو ، جنھن تي صاحب ته صاحب پر ٻين سنجيده مسئلن تي خاموش رھندڙ  وزيراعلي  مراد علي شاھ به پنھنجي زبان کولي خوب ڪاوڙ ڏيکاري ۽ نيٺ ضمانت تي رھائي ملي . سنڌ ۾ موجود پيپلز پارٽي جي حڪومت جا سڀئي عملدار ھڙئي پئسا ھڙپ ڪري عوام جي جھولي ۾ رڳو آسرا وجھي ۽ سکڻا نعرا ٻڌائي روانا ٿيڻ ۾ پورا آھن . ڪرپشن جي بيماري ته ڪوڙھ جي بيماري کان به خطرناڪ آھي شايد ھڪ نشو ئي آھي ، جنھن ۾ پئسن جو الڪوحل صفا ھوش ئي وڃايو ڇڏي ۽ دل دماغ صرف ھڪ ئي رٽ تي قائم ھوندو آھي .

اھڙو وقت اچي بيٺو آھي جو ھڪ پٽيوالي کان وٺي وڏي آفيسر تائين جي ٻولي ۾ رڳو قائداعظم محمد علي جناح جو فوٽو ٿو اثر ڪري ، باقي ٻيا سڀ حربا کوکلا ٿا لڳن . اڳ ته سفارش سميت ٻين ذريعن کان ڪنھن ۾ ڪو ڪم پوندو ھو ته ڪرائي وٺبو ھيو ،  پر ھاڻي ڪو اھڙو واءُ لڳو آھي جو جائز ۽ مناسب ڪم لاء به ڪيش رقم ادا ڪرڻي ٿي پوي . ٽريفڪ پوليس سان منھن لڳي ته بنا سبب جي به گاڏي چلان ڪري پئسا ھڙپيندو . بورڊ آفيس مان ڊوبليڪٽ سرٽيفيڪٽ ڪڍرايو ته ھڪ جائز پئسا ٻي مٿان وري خرچي ادا ڪرڻي پوندي . جيڪڏھن زمينن جا کاتا مٽائڻا ھجن ، نئون گھر وٺڻو ھجي  ته ايجنٽن جي نالي تي ڪيتري ئي رشوت ڏيڻي پئي ٿي . نئي گاڏي خريد ڪيون ته ڀلي کڻي مرسيڊيز جھڙي خوبصورتي نه ھجيس ،  ڇونه اھا کڻي ٿرپارڪر موٽرس جي مھراڻ ڪار ھجي پر اضافي پئسا ادا ڪرڻا پئجيو وڃن ٿا .  نوڪري جي بدلي ڪرائڻي ھجي ، ڪا نوڪري جي مقرري ھجي ته به  ڪرڪرا نوٽ تيار رکڻا پون ٿا .
اگر ڪنھن ڦُر يا چوري جو دانھين ٿي حد واري ٿاڻي ۾ وڃجي تب سڄو عملو پئسا ھڙپيندو ۽ پوء ٻي گفتگو تي راضي ٿيندو .
پئسن جي عيوض امتحانن ۾ پوزيشن ماڻڻ به انھي ڪري سولي ٿي پئي آھي ڇو جو پئسن عيوض ڀلي بي گريڊ جو مارڪون ڇونه ھجن پر شاگرد اميدوار جو فوٽو اخبار ۾ پوزيشن ماڻيندڙ جي حيثيت سان ڇپجندو آھي .

اگر ڪنھن ڪاموري ۾ ذرو به ڪم ڦاسي ٿو ته بنا روڪ رقم جي اھو نٿو ٿئي . ايستائين جو امتحاني رزلٽ شيٽن تي اگر تعلقي ايجوڪيشن آفيسر جي صرف ھڪ صحيح لڳڻي آھي ته ڪم ٿيندو ھڪ ئي طريقي سان . ڪڏھن ائين چيو ويندو پئٽرول جا پئسا ته ادا ڪريو ،  ڪڏھن چيو ويندو مٺائي ته کارايو ، ڪڏھن چيو ويندو چانھ پاڻي ته پياريو ،  مطلب ته لفظ ادا ڪرڻ جو جڳھٽو باقي مقصد ھڪ ۽ صاف وڃي نڪري ٿو .
پوئين سالن کان وڌيڪ اسانجو ملڪ ان رشوت خوري ۾ وڏي ترقي جي بلندين تي پھچي رھيو آھي . اڳ ۾ اھو سڀ  لڪ لڪاءُ ۽ لحاظ سان ٿيندو ھيو پر ھاڻي بنا پردي جي سڀ ڪجھ عام جام آھي .
صحافي حضرات به لفافن جي عيوض پنھنجا پروگرام ھڪ ڌُر جي تعريف سان منسوب ڪريو ڇڏين . اھڙيون ڪيتريون ئي اھم خبرون رپورٽ ٿيڻ کان صرف تڏھن ئي رھجيو وڃن جو ڪي نمائندا خبر پھچائڻ جي وصولي چاھيندا آھن . مطلب ته الف ب کان وٺي ي تائين  ذرڙو يا وڏڙو ڪم ھجي ،  اڄڪلھ جي دور ۾ بنا پئسي جي ٿيندو ئي نه ڀلي ڪيڏا ھٿ پير ھڻجن ،  آفيسن جا چڪر ڪاٽجن ،  پگھر وھائجي يا جتيون گسائجن پر ورندو صرف تڏھن جڏھن ڪجھ  ڏيتي ليتي ٿيندي .

2012ع ۾ سنڌ ۾ صحت کاتي ، تعليم کاتي اندر موجود آسامين کان وڌيڪ ڀرتيون ڪيون ويون  ۽ ان جو سبب اھو ظاھر ٿيو ته وڌيڪ سيٽن تي جيڪي ڀرتيون ٿيون سي ته پئسن عيوض ٿيون . پي پي پي جي اڳوڻي دور ۾ تعليم واري وزير پير مظھر الحق جعلي ڀرتيون ڪري ڪيتري ئي دولت ڪٺي ڪئي . ان کان علاوه ٻيا به انھي ڪم ۾ اڳڀرا آھن .اسانجو ملڪ توڙي صوبو سنڌ  تعليم ، صحت کاتي يا ٻي ڪنھن کاتي ۾ ترقي ڪري نه ڪري پر ان رشوت ۾ روان دوان آھي .  ڪرپشن کي روڪڻ لاء اھڙو انوکو کاتو جوڙيل آھي جنھن ۾ ڪرپشن کي روڪٿام لاء اينٽي ڪرپشن کاتي جو عملو به شفاف ناھي .

ڪرپٽ ملڪن جي رينڪنگ ڪندڙ ٽرانسپرينسي انٽرنيشينل جي انڊيڪس موجب سال 2013 ع ۾  پاڪستان 175  نمبر  تي آيو . جاري ڪيل لسٽ ۾ جٿي پاڪستان جو نمبر پوء وڌي 126 تي آيو ،  اھو ترقي جون منزلون طئي ڪري سال 2016ع ۾  116 نمبر جي چوٽي پڪڙي چڪو آھي . ھڪ ٻن سالن اندر ايڏي رشوت خوري جو وڌڻ ڪنھن ملڪ لاء سٺو سنئوڻ ڪونه چئبو . صاف لفظن ۾ ائين کڻي ڪاغذ تي لکجي ته جڏھن جٿ جھڙي ھنڌ ڪا به پئسن جي  نيڪالي   ڪنھن فنڊ ذريعي ،  ڪنھن نئين ٺيڪي ذريعي ، ڪنھن نئين پراجيڪٽ جي لاڳت ھجي ،  ڪنھن کاتي ۾ نوڪرين جي ڀرتي ،  پر جٿان پئسي جي شمع اڃان ٻرندي ئي ناھي ته ڪرپشني پروانا مٿان لامارو ڏيڻ لاء لھي ايندا آھن پوء جنھن کي جيترو پھچي ٿو ھڙپ ڪيو وڃي . ائين ئي ڪنھن به ڪم لاء جاري ڪيل پئسي جو اڌ کان مٿي حصو وڏن مانگرمڇن ۾ ورھائجيو وڃي ۽ پوئتي بچيل رقم مان ناقص ميٽريل جي خريداري کي اھميت ڏئي ڪاغذي ڪاروائي بنا ڪنھن ڀُل چڪ جي پوري ڪئي وڃي ٿي . اگر نوڪريون مليون به ته پھرين جاري ڪيل ڇھين مھيني پگھار مان ھڪ پگھار جائز حق ڄاڻي اتي جا اداري وارا ورھائي کڻندا ، جنھن کي ھو پنھنجو جائز ۽ قانوني توڙي اخلاقي حق سمجھن ٿا . شايد اٿن به سھي . . .

سال 1999ع ۾ ھڪ آرڊينس جاري ڪيو ويو جنھن کي نيب (قومي احتسابي اداري )  جو نالو ڏنو ويو . جنھن ۾ چيو ويو ته وفاق جي ماتحت اھڙو ادارو جيڪو پاڪستان اندر ٿيندڙ ڪنھن به گھوٻي کي ظاھر ڪري ڪاروائي ڪندو . نيب کي تفتيش جا ،  ڇاپن جا ۽ گرفتاري جا به اختيار ڏنا ويا ته جٿي به پئسن جي يا ٻين معامرن جي ڦير گھير ٿيندي نيب سڌو ھٿ وجھي سگهي ٿو . پر نيب جي کاتي جو سربراھ ته ٺھيو پر چار ڊائريڪٽر جنرل پڻ شفاف ناھن جنھن جو معامرو اڄڪلھ اٽڪيو پيو آھي . ڪرپشن جي روڪٿام لاء نيب ، فيڊرل انويسٽيگيشن ايجنسي (ايف آئي اي ) ،   ۽ سنڌ اينٽي ڪرپشن اسٽبليشمينٽ کي اھي اختيار آھن ته ھو ڪنھن به وقت ڪنھن به ڪرپشن جي شڪ ۾ گرفتاريون ڪري سگھن ٿا . پر کڙ تيل ڪو نه نڪري سگھيو .
2015ع جي  سنڌ اينٽي ڪرپشن جي رپورٽ موجب جيڪا سنڌ حڪومت سامھون آندي ھئي . ان ۾ ڄاڻايو ويو ته  52 کان مٿي سرڪاري آفيسر پئسن کائڻ جي ڪري حراست ۾ ورتا ويا آھن . ڪراچي اندر 4 کان مٿي ڇاپا ھڻي سرڪاري ڪامورن کي سوگھو ڪيو ويو ٽوٽل 26 جڳھين جون ايف آئي آر داخل ڪيون ويون . ضلعي ميرپورخاص ۾ 7 جڳھين تي  ، شھيد بينظير آباد ۾   اوچتا ڇاپا ھڻي 20 کان مٿي سرڪاري کاتن ۾ رشوت وٺندڙن کي قانون جي دائري ۾ بظاھر آندو ويو . لاڙڪاڻي ۾ 8 آفيسر گرفتار ٿيا ۽ ڪيترائي انھي جي زد ۾ ملوث نڪتا . سنڌ پبلڪ سروس ڪميشن جا امتحان به وائکا ٿي پيا ته انھن ۾ پنھنجن کي نوازيو ويندو . ان ۾ ڦيراگھيري تي نتيجا پڻ روڪيا ويا .
پر سڀ کان وڏو جيڪو ڪرپشن جو ڪيس سامھون آيو ، اھو ھيو آصف زرداري جي ويجھڙي رھندڙ  اڳوڻي وفاقي پيٽروليم  وزير چئيرمين سنڌ هائير ايجوڪيشن ڪميشن  عاصم حسين جو ، جنھن  خلاف 460 بلين جي ڪرپشن ڪرڻ جو ڪيس سامھون آيو ۔  جنھن سنڌ سميت سڄي ملڪ اندر پي پي پي ۾ ٿرٿلو مچائي ڇڏيو . عاصم حسين سان گڏ ان جو اڳوڻو پيٽروليم سيڪريٽري اعجاز چوڌري به انھي الزام ھيٺ آيو . جيڪي پھرين نيب جي تحويل ۾ رھيا ۽ ڪيس اڃا تائين سامھون ھلن پيا . پي پي پي جي ايڏي خاص ماڻھو خلاف ايڏي وڏي ڪاروائي سڄي پارٽي کي ڪاوڙائي وڌو ۽ سڀ ان جي حفاظت ۾ جنبي ويا . آيان علي جي غير قانوني طور ڊالرن جي منتقلي مني لانڊرنگ به وڏو ھُلان مچايو .  سرڪاري سياسي وڏيرن جو ائين پئسا ھڙپ ڪرڻ ۽ انھن کي سپورٽ ڪندڙن جو وڏو تعداد ايڏو سامھون آيو جيترو مخالفت ۾ نه آيو . تازو ئي ميرپورخاص ايجوڪيشن آفيس جي سپريڊنٽ جي حيدرآباد گھر تي ڇاپو ھنيو ويو  ۽ خبر پئي ته ٿرپارڪر واسي ھڪ غريب خاندان سان وابسته بچو مل ڪئين ته ڪروڙين روپين جو  مال ملڪيت جو وارث بڻيو . بچو مل ته اھا ڳالھ مشھور آھي ڀلي جائز ڪم ئي ھجي پھرين پئسن جي ڳالھ ڪندو پوء ڪم ڪندو .
چيو وڃي ٿو ته ڪنھن به ماڻھو جي وڏي نيڪ عمل جي انعام ۾ ان کي ڪنھن تحفي سان نوازيو ٿو وڃي  . ڪم بنھ وڏو چڱو ڪندو ته انھي رعيت جا ماڻھو کيس سونا تاج به پارائين ٿا . سوني تاج جو حقدار ڪھڙي قسم جو ماڻھو ٿي سگھي ٿو ؟ ڇا اھو ئي جنھن جي ڪرپشن ۽ جنھن جو بد ڪردار ھنڌ هنڌ مشھور ھجي . سچ ئي چوندا آھن کير جي رکوالي ٻلي کي سونپي ويندي ته ڇا باقي کير بچندو ؟
سو آچر 26 مارچ تي انتھا جي ڪرپشن ڪندڙ اڳوڻي اطلاعات وزير کي حيدرآباد ۾ ،  سندس تڪ اندر جلسي دوران ڪيل ڪمن جي ۽ ڪرپشن جي عيوض انعام طور سونو تاج ڏنو ويو ته وٺ ھيءُ به پائي ڇڏ ،  ڇو ته ان تي تنھنجو حق آھي . ڪيڏي نه اڄ جي دور جي افسوس جھڙي ڳالھ آھي ته سزا ،  تفتيش  ۽ قانوني طور عدالت کي گھربل نام نھاد سياسي ماڻھو تاجن جا مستحق  آھن . ھي ته سنڌ صوبي جي بي وسي ٿي مٿي نظر ڦيريون ته وزيراعظم جي ڪرسي جنھن لاء ھر قسم جي ساک ھئڻ لازمي آھي ،  ان  تي ويٺل اسانجي وزيراعظم جي پٽن ۽ ڌي جو تصويرن سميت نالو پناما پيپرز ۾ آيو آھي . ھي پيپرز ڪا تعليمي قابليت جي سَند ناھي بلڪه اھي ڪاغذي پنا آھن ، جيڪي صاف ٿا ٻڌائن ڪئين اوھان پردي جي پويان وڏي صاف صفائي سان ائين پئسا کائي جمع ڪيا آھن جئين ڪو فلم جو ھدايتڪار وڏي چالاڪي سان اھڙا منظر فلمائي ٿو جو ڏسڻ وارا تماشائي سمجھن ٿا ھيرو ته وڏا ايڪشن ڪري ولين کي ماري ڊاھي ڇڏيو آھي ، پر اصل ۾ ولين جو سَر به سلامت ۽ ھيرو جي منھن تي مٽي ۽ ھٿ ۾ ھٿيار ٻئي اصلي ناھن ھوندا . ڪيترائي وفاقي وزير انھي ڪرپشن ۾ نالو ڪمائي رھيا آھن پر آھن ھر حساب ڪتاب کان آجا .
جيڪر سوچجي ته اسانجي ملڪ ۾ رشوتخوري چوٽ ائين چڙھي آھي جو ڪاميابي جي بلندين تي آھي . ائين رياست جي پاڙن ۽ ٿُڙن ۾ نپائي وئي آھي جو نڪرڻ جو ڪو حل ئي نٿو اچي . ھڪ ايماندار آفيسر ڪيترو ته ان ماحول ۾ ساھ کڻندو جٿي رشوت جي ڪاربان ڊاء آڪسائيڊ چارئي پاسان خارج ٿي رھي آھي ۽ اتي سڀ موجود ماڻھو  ٻوٽن وارو روپ ڌاري  ڪاربان ڊاء آڪسائيڊ جذب ڪري جئيندان پيا حاصل ڪن . حد کان وڌيل رشوتخوري ۽ پئسا خوري خلاف نه ڪو قانون عملي طور تحرڪ ۾ پيو اچي نه ڪو ادارو ان خلاف سختي سان ڪم پيو ڪري . اھڙي روش اختيار ڪئي وئي آھي ته مٺي به ماٺ ته مُٺي به ماٺ . مطلب ته چپ چاپ سڀ ڪجھ ڀلي پيو ھلي . ان سان ته سڄو پئسو ڪنھن جائز طريقي سان خرچ ٿيڻ بدران اميرن کي سرس امير ۽ غربت کي وڌائي رھيو آھي . ادارن جي اندر انھن جا سربراھ اھا روڪٿام ڪندا آھن پر ھتي سڀئي پئسن جي معامرن ۾ ھڪٻئي جا سؤٽ ماسات لڳا پيا آھن . جئين ڪو ڪنھن جي چغلي نه کڻي . اھڙي ملڪ ۾ ڇو نه پوئي ڪرپشن کي جائز قرار ڏجي ، جئين ڪو  انھي ڳالھ تي سَر منھن  پٽي اجائي واويلا نه ڪري ته ڪو اسانجو ملڪ ۽ ماڻھو ڪرپٽ آھن . ڇو ته جائز قرار ڏيڻ سان ڳالھائڻ واريون به چپ چاپ ۽  ساڄي ڌر توڙي کاٻي ڌُر ٻئي راضي رھنديون .  
Daily Mehran , Daily Barkha ,Daily Sarwan ,Daily appeal published it