Saturday, 23 July 2016

سفرنامي جو شڪوه ڪندڙ يادگيريون...

22/04/2016
#Iran

سفرنامي جو شڪوه ڪندڙ يادگيريون...

جڏھن اسان جو قافلو ايران کان عراق بارڊر تائين سفر لاء نڪتو ته واٽ واٽ تي بس کاڌي پاڻي لاء بيھندي پئي وئي ، اڃا ٻنپھرن جو وقت نه آيو ھو ته ھڪ جڳھ ته بس  ننڍڙي ھوٽل سامھون بيٺي،اسان سڀ واري واري لٿاسين،ھڪ ھوٽل ھيو جنھن ۾ ڪاھوو (ايراني سليماني چانھ) به ملي پئي ۽ آئسڪريم ، بسڪٽ ،چپس وغيره مليا پئي.حالانڪه اسان جي قافلي جا اڪثر ماڻھو ڪاھوو وڏي شوق سان پئيڻ شروع ٿي ويا، پر مونکي نه وڻندو ھو ته پاسو ڪيم.اھو ھوٽل ھڪ ننڍي ڪمري تي مشتمل ھو جنھن ۾ دروزاي کان گھڙڻ سان ئي نظر آيم ته ساڄي پاسي کان گئس اسٽوو پيل ھو ۽ اتي ملازم ڪاھوو ٺاھي رھيا ھئا.اُتي ئي ڀر ۾ اھي حُقا يا شيشا سر عام پيل ھئا ۽ ھي اھو ھنڌ ھو جتي اڪثر ڪري زيارتين جا قافلا رڪي ڪري ساھي پٽيندا آھن ۽ صاف ظاھر آھي زيارتين ۾ صرف مرد نه پر عورتون ۽ ٻار پڻ شامل ھوندا آھن. جنھن وقت اسام موجود ھئاسين ته ھڪ ٻه بسو بيٺل ھيون ۽ جنھن مھل نڪتاسين پئي ته زيارتين جي قافلي جون بسو آيون پئي.ھي ڪو مغربي ملڪ نه ھو، ڪو يھودي ملڪ نه ھو، ھي ڪو ھندو ملڪ نه ھو،ھي اسلامي جھموريه ايران ھو......

اھي حُقا يا شيشا سر عام انھيء ھوٽل تي پيل ڏٺم.حالانڪه عرب ملڪن سميت ايران ۾ به شيشو يا حُقو وڏي شوق سان واپرايو وڃي ٿو ۽ چيو وڃي ٿو ته ماڻھو شيشو واپرائڻ کي شاھانو انداز سمجھن ٿا ۽ فيشن طور به اپنائڻ ضروري سمجھيو وڃي ٿو.پر حيرت جوڳي حقيقت اھا به آھي ته ايراني عورتون مردن کا ٻيڻي انگ تي شيشو  واپرائڻ  ٿيون،  خاص ڪري خراسان ۽ فارس صوبي ۾ عورتن جو وڏو تعداد حُقي جو عادي آھي، جنھن ۾ 28 سيڪڙو ٽين ايج گرلز آھن.ايران ۾ حُقي جي سر عام واپرائڻ تي پابندي پڻ لڳي پر حُقا بار جي مالڪن جي سخت احتجاج بعد 2012ع ۾ اھا پابندي ھٽائي وئي.

ﺣﻘﻲ ﻳﺎ ﺷﻴﺸﻲ ﺟﻲ ﺗﺒﺎﮬﻴﻦ ۽ ﺑﺮﺑﺎﺩين  بابت ﻣﻄﺎﻟﻌﻲ ﮐﺎﻥ ﭘﻮﺀِ ﺍﮬﺎ ڳاﻟﮭﻪ ﺳﺎﻣﮭﻮﻥ ﺁﺋﻲ ﺁﮬﻲ ﺗﻪ ڪﺎﺭﺑﺎﻥ ﻣﻮﻧﻮ ﺁڪﺴﺎﺋﻴڊ ،  ﻧڪﻮٽين، ٽار ۽ ٻين ڳرﻥ ﮄﺍﺗﻦ ﺟﺎ ﺗﺒﺎھي ڦھلائيندڙ ﺍﺛﺮات ﻋﺎﻡ ﺳﮕﺮﻳٽ ﮀڪﻴﻨﺪڙﻥ کان ﻭﮄﻳڪ  ﺷﻴﺸا ﮀڪﻴﻨﺪڙن تي ﭤﻴﻦ ﭤﺎ،ﺷﻴﺸﻲ ﺟﻲ
مسلسل نشي جيان واپرائڻ سان ﭰﭱڙﻥ ﺟﻮ ڪﻴﻨﺴﺮ، ﺁنڊﻱ ﺟﻮ ڪﻴﻨﺴﺮ، ﺩﻡ ۽ ھڪڙي ﺋﻲ ﭘﺎﺋﻴﭗ ﮐﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎﮢﮭﻮﻥ ﺟﻲ ﻣﺴﻠﺴﻞ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﻝ ﺳﺒﺐ ﻭﺍﺕ ﺟﻲ ڪﻴﻨﺴﺮ ﺟﺎ ﺍﻣڪﺎﻥ به ﻭﮄڻ جو خطرو ھجي ٿو. ﺍﮬﺎ ڳاﻟﮭﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻣﮭﻮﻥ ﺁﺋﻲ ﺁﮬﻲ ﺗﻪ ﺷﻴﺸﻮ ﻧﻮﺟﻮﺍﻧﻦ ۾ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﻗﻮﺕ ﮐﻲ ﺑﻪ گھٽائي ٿو.ھڪ رپورٽ مطابق ﮬڪ ﻋﺎﻡ ﺷﻴﺸﻲ ﺟﻲ ﮬڪ ﺩﺅﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﻴﺪﺍ ﭤﻴﻨﺪڙ ﺩﻭﻧﮭﻴﻦ ۾ ﻧڪﻮٽين  ۽ ٽار ﺟﻮ ﺗﻌﺪﺍﺩ 20 ﺳﮕﺮيٽن  ﺟﻲ نقصانڪار آھي ، ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺍﮬﻮ ﺑﻪ ﺛﺎﺑﺖ ڪﻴﻮ ﺁﮬﻲ ﺗﻪ 45 منٽن ﮐﺎﻥ ﭘﻮﺀِ ﺷﻴﺸﻲ ﻣﻨﺠﮭﺎﻥ ﮬﻮﺍ ﺟﻲ ﮔﺬﺭ ﻭﺍﺭﻭ ﻋﻤﻞ ﻣﺪﻱ ﺧﺎﺭﺝ ﭤﻲ ﻭﭸﻲ ﭤﻮ ﺟﻨﮭﻦ ﺳﺒﺐ ڪﺎﺭﺑﺎﻥ ﻣﻮﻧﻮ ﺁڪﺴﺎﺋﻴڊ، ﭘﻼﺯﻣﺎ ﻧڪﻮٽﻴﻦ ۽ ﺩﻝﺟﻲ ﺭﻓﺘﺎﺭ ۾ ﻭﺍﮄ ﺍﭼﻲ ﻭﭸﻲ ﭤﻲ٬ ﻋﺎﻡ ﻣﺎﮢﮭﻮﻥ ﺟﻲ ﻣﻘﺎﺑﻠﻲ ۾ ﺷﻴﺸﻮ ﻭﺍﭘﺮﺍﺋﻴﻨﺪڙ ﺟﺎ ﭰﭱڙ 25 ﺳﻴڪڙﻭ ﮔﮭٽ ڪﻢ ڪﻦ ﭤﺎ.
بھرحال ڪو حُقو واپرائي يا ٻيو ڪجھ اھو انھي جو ذاتي عمل آھي، پر اھا ڳالھ به ذھن نشين ڪرڻ گھرجي ته ضرورتمند پاڻھي ئي پنھنجي ضرورت پوري ڪرڻ پويان اچي ھنڌ ڳوليندو ،ضروري ناھي ته کلم کھلا عوامي ھنڌن ۽ عوامي لنگھ جي جاء تي حُقا يا ٻي ڪا نشي آور شيءَ نمائش لاء رکيل ھجي.

ماھم سنڌي

Friday, 22 July 2016

ٻه ته ٻارنھن /ماھم سنڌي /ميرپورخاص

21/07/2016

ٻه ته ٻارنھن /ماھم سنڌي /ميرپورخاص
mahamsindhi05@gmail.com

سنڌي ۾ ٻڌي ۽ ايڪتا جي حوالي سان مشھور چوڻي آھي ته “ ٻه ته ٻارنھن“ جنھن منجھ پاڻ ۾ ٻڌي جو سبق ڏنل آھي.چوڻي موجب جيڪر انسان پاڻ ۾ ٻڌي ڪري ھڪ ٻي جو ساٿ ڏئي ته ھو پنھنجي منزل ماڻي سگھي ٿو ۽ دشمنن کي پڻ مات ڏئي سگھي ٿو.مثال طور گھر جا ڀاتي پاڻ ۾ ملي ڪري ٻڌي جو مظاھرو ڪن ته اھو گھر ھر ٻاھرين سازش کان پاڪ رھندو ۽ گھر ۾ خوشحالي ھوندي.گھر جا سڀئي ڀاتي خوشي توڙي غمي ۾ ھڪ ٿي ڪري مقابلو ڪندا ته خوشيون ٻيڻيون ۽ غم ونڊجي اڌو اڌ ٿي پوندا. اھا ساڳي ٻڌي جيڪر ڪنھن قوم ۾ اچي وڃي ته انھيء قوم جو روشن مستقبل ٿي وڃي ٿو.قومن ۾  نفاق ۽ بي اتفاقي سببان ئي ملڪن جا ملڪ زوال پذير ٿيو وڃن.پر جٿي ڪا قوم پاڻ ۾ ٻڌي قائم رکي ٿي ته ان جي بھادري دنيا اکيون ڦاڙي ڦاڙي ڏسي ٿي.ٻڌي به ھڪ خدا طرفان ڏنل نعمت ئي آھي جنھن جي موجودگي عرش تي پھچايو ڇڏي ۽ جنھن جي عدم موجودگي ائين فرش تي ڪرايو ڇڏي ڄڻ ڪو انڌو پکي ولر کان وڇڙي اونچي اڏام ڪرڻ جي خواھش ۾ وڃي ڪنھن ڊگھي وڻ سان ٽڪرايو ھُجي.

پاڪستان سميت سڄي دنيا جي نظرن جو مرڪز ھنيئر ترڪي بڻيو پيو آھي.جنھن جي بھادر ۽ غيور عوام 15 ۽ 16 جولائي جي وچ واري رات جي انڌيري ۾ جانن جا نظرانا ڏئي  اھڙا ته وار ڪيا جو دشمنن جو ڪنڌ شرم وچان جُھڪي ويو.تُرڪي ۾ عدم استحڪام جو خبرون پھرين ئي گردش ڪري رھيون ھيون ۽ ٻاھرين مداخلت سبب ھي ملڪ خطري جي ھيٺ ڏسڻ ۾ پئي آيو.انھي واقعي کان اڳ 29 جون تي استنبول جي اتاترڪ ايئرپورٽ تي بم حملي سبب 42 ماڻھو مارجي ويا ھئا جنھن ۾ 13 پرڏيھي ھئا ۽ اڍائي سئو جي لڳ ڀڳ زخمي ٿيا ھئا ،  جنھن سبب ترڪي پريشر ھيٺ ھو.اُھا سازش ته آئي ايس آئي داعش جي چئي پئي وئي ، پر ٻين به اندروني توڙي ٻاھرين سازشي ٽولن جي سازش مڪمل ٿي چڪي ھئي ۽ ھو ھاڻي مناسب موقعي جي تلاش ۾ ھيا.جڏھن ملڪ جي دفاع لاء ٺاھيل فوج رات جو ساڍي يارھن وڳي راڪشس جو روپ وٺي ترڪي جي گادي واري ھنڌ انقره کان چڙھائي ڪئي ته ، ھوند آسپاس جون ڌريون آمريڪا توڙي روس ۽  ٻيا سگھارا ملڪ انھي خوشي ۾ خاموش ٿي ويا ته اجھو ٿي آمريت مصلت ٿئي ۽ فوج جو قبضو ٿو ٿئي.ترڪي ۾ ڪجھ وقت کان وڌيل ڇڪتاڻ انھي واقعي جي خطري جي آگاھي ڏئي رھي ھئي.ترڪي کي وري آمريت ۾ ڌڪو ڏيڻ لاء وڏيون قوتون ڪم رھي ھيون ۽ پاڻ کي ڪاميابي جي ويجھو پئي سمجھيائون.جيئن ته غداري ڪرڻ لاء ظاھري طور اڳيان وڌنڌڙ رڳو فوج جو مخصوص ٽولو ٿيو ھيو ، جنھن انقره کان چڙھائي ڪئي ۽ استبول اتاترڪ ايئرپورٽ ،  پارليامينٽ ھائوس سميت ھر طرف پکڙجڻ لڳي.سرڪاري ٽي وي چينلز تي قبضو ڪري نشريات روڪرائڻ ، ھٿيارن ۽ ٽينڪرن سان گڏ شھر ۾ داخل ٿيڻ ، مٿان وري سازش تحت انٽرنيٽ جي سھولت کي صفا آھسته ڪري ڇڏڻ ، جئين عوام جو ۽ آمريت سان نفعرت ڪندڙن جو رابطو دنيا سان ڪٽيل رھي ۽ ھو اسان جي ڪُڌي ڪم کي دنيا تائين پھچائي نه سگھن.فوجين جو اھو باغي ٽولو مڪمل تياري سان ڪاميابي جا پڪا آسرا کڻي ميدان ۾ لٿو ھو ۽ جنھن طريقي سان اڳتي پئي وڌيو ته ان جي ڪاميابي اڻٽر پئي لڳي.پر ڪجھ فيصلا وقت تي صحيح طريقي سان ڪجن ۽ ٻڌي جو مظاھرو ڪجي ته ان جا اثر صدين تائين رھندا آھن.جئين جو موجوده صدر رجب طبيب اردگان تائين اھي خبرون گردش ڪري پھتيون ته شايد گھڙي کن لاء ھو به ڏچي ۾ پئجي ويو ھجي ته ڇا ڪجي ڇا نه ڪجي؟پر  عقل جو مھلائتو استمعال ڪندي صدر سڀ کان پھرين پنھنجي بچاءُ ۽ ملڪ کي آمريت کان بچائڻ لاء پھرين وک وري به عوام جي در تي رکي، اھا عوام جنھن سان ويساھ گھاتي سڀ کان پھرين ڪئي وڃي ٿي.اردگان واٽس ايپ ذريعي عوام سان رابطي ۾ آيو ۽ بيان جاري ڪيائين ته عوام روڊن تي اچي،  باغين ۽ غدارن جو مقابلو ڪري.پوء ته بس دير ھئي ڪنھن اشاري جي،  ترڪي جو عوام سڀ بند ٽوڙيندي،  سڀ ليڪا لتاڙيندي ، پنھنجي ۽ پنھنجي ملڪ جي دفاع لاء نڪري پيو.نا ڪا جان جي وڃڻ جي پرواھ ، نا ڪنھن ٻي نقصان جي ڳڻتي ، بس جنون ھو ته اھو ھو ته انھن فوجين کي شڪست ڏئي ناڪام ڪرڻو آھي.ڪيوبا جي انقلابي اڳواڻ فيڊرل ڪاسترو ڪيڏو نه درست چيو آھي ته “جڏهن قومون وڙهنديون آهن ته هٿن سان ٽينڪون اٿلائي وجهنديون آهن ۽ پٿرن سان جهاز ڪيرائينديون آهن.“ته انھي وانگر ئي ترڪي جي غيور عوام جڏھن روڊن رستن تي آئي ته آرمي لاء گھٽيون ۽ چوراھا تنگ ٿي پيا.جيتوڻڪ ھٿيارن سان رت جي ھولي به کيڏي وئي،  ترڪ عوام جانين جا
نذرانا به ڏنا پر پوئتي نه مُڙي.ماڻھن جا جٿا جٿي ڪٿي فوج سان ھٿئين پئجي ويا ، ڪٿي انھن کي مارڪٽ ڪرڻ لڳا،  ڪٿي ٽينڪرن سامھون ليٽي پيا، ان وقت جنھن کي جئين پئي سمجھ آيو پنھنجي سرزمين کي ڊڪٽيٽرشپ کان محفوظ رکڻ لاء رجھي ويو.ترڪ عوام ڏاھپ جو مظاھرو ڪندي دنيا سان ڳنڍجڻ جي ڪوشش ڪئي ته جئين رات جي راڪشسن جي خبر ڦھلائي سگھن.جيتوڻڪ انٽرنيٽ جي سھولت پڻ معطل ڪرڻ جي سازش ھئي پر جئين تئين ڪري ڳالھ کي ڦھلايو ويو.پرائيوٽ ٽي وي چينلز تان پڻ خبرون نشر ڪرايائين ۽ پوء سرڪاري چئنلز جي دفترن مان آرمي سان وڙھي ان کي نيڪاري،  ان جي نشريات به جاري ڪيائين.اھي منظر ڏسڻ وٽان ھئا ۽ ھر جھموري ۽ آزاد سوچ رکندڙ لاء وڻندڙ ھئا، جڏھن ترڪي  جي عوام فوج کي ناڪام بڻايو ، ته ڪٿي فوجين جي ھٿن ۾ ھٿڪڙيون پئي پارايون ويون،  ڪٿي انھن کي ڌڪا ٿاٻا ڏنا پئي ويا،  ڪٿي اھي بندوق جي نشاني تي ھئا ، مطلب ته نظارا ڏسڻ وٽان ھئا.صبح جو ڇھ وڳي تائين ترڪي جي عوام آمريت جي شڪست جو جشن ملھائڻ لاء روڊن تي ھئي،  جڏھن آمريت عوام ھٿان پنھنجي ئي ڪيل ڪرتوتن عيوض ذليل ٿي رھي ھئي۔ عوام پنھنجي طاقت جو ڀرپور مظاھرو ڪري دنيا سامھون پنھنجي طاقت کي واضح ڪيو جئين ته پاڪستان جي بين الاقوامي ليڊر ذوالفقار ڀٽي چيو ھيو ته “طاقت جو سرچشمو عوام آھي.“، اھا ڳالھ ترڪي جي ماڻھن سرعام ثابت ڪئي.پر عوام جي روڊن تي اچڻ کان اڳ جڏھن فوج چڙھائي ڪئي ته ان رستي تي ايندڙ ويندڙ ۽ پنھنجي ڪمن ڪارن سان ٻاھر نڪتل انجان ۽ بي خبر ماڻھن تي گوليون وسائڻ شروع ڪيون ، جنھن سبب عوام جانين جا نذرانا پڻ وڏي تعداد ۾ ڏنا.پرڏيھي وزارت موجب 290 مارجي ويلن ۾ 100 کان مٿي ماڻھو اھي ھئا جيڪي سازش ۾ شامل ھئا، ۽ ڪل  1500 ماڻھو زخمي ھئا.ﻭﺯﻳﺮﺍﻋﻈﻢ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ ﻳﻠﺪﺭﻡ اسيمبلي کي خطاب دوران چيو ته عوام روڊن تي نڪري جشن ملھائي ۽ اھو اسانکي خدا موقعو ڏنو آھي ته جئين فوج ۾ موجود گند ۽ غدارن کي ڪڍي صاف ڪريون.ھن عوام کي مخاطب ٿيندي چيو، اسان تائين اوھانجو واضح پيغام پھچي چڪو آھي.ھن آمريڪي صدر براڪ اوباما کي چتائيندي چيو ته جيڪو به فتح الله گولن سان گڏ آھي ۽ ان کي پناھ ڏيو ويٺو آھي ، اھو اسان جو دشمن آھي ۽ اسان سمجھنداسين اسان سان جنگ ڪري رھيو آھي.جڏھن ته گولن اسان جي حوالي ڪيو وڃي.
جئين ته ان ناڪام بغاوت پويان فتح الله گولن تي الزام ھنيو ويو ۽ چيو ويو آمريڪا  جي مدد سان ھن ڪيو پر ظاھري طور فتح الله ۽ آمريڪا جي وزير خارجه  جان ڪيري بيان ڏيندي ان ڳالھ جي ترديد پڻ ڪئي.پوء نيٺ ظاھر ٿيو ته ترڪ جي اڳوڻي ايئر چيف آڪن ازترڪ ان رٿابندي جي اعتراف ڪيو آھي. ھاڻي مختلف ادارن ۾ آپريشن ڪلين اپ شروع ڪيو ويو آھي،  جنھن اندر بغاوت ۾ ملوث ڪيترائي فوجي اھلڪار ،جج گرفتار ٿيل آھن، 2700 ججن سميت 9 ھزار کان وڌيڪ پوليس اھلڪار، اعلي آفيسر پڻ برطرف ڪيا ويا.20 ھزار جي لڳ ڀڳ گرفتاريون ٿيون ، جنھن ۾ بغاوت ڪندڙ ۽ ان جا حامي شامل آھن.فتح الله گولن جي حامي ٽي وي چئينلز ۽ ريڊيو چئينلن کي بند ڪرڻ جو حڪم ،30 کان مٿي صحافين جا پريس ڪارڊ رد ڪيا ويا آھن ۔صدر پاران اھو به چيو ويو آھي ته جيڪر عوام چاھيندي ته ڦاھين واري قانون کي بحال ڪيو ويندو
.جيتوڻڪ طيب اردگان جو پنھنجو ڪردار شفاف ناھي رھيو ۔ڪرپشن  ،غير ملڪي صحافين سان ناروا سلوڪ ڪرڻ ، پريس تي پابنديون،2011ع ۾ 200 کان وڌيڪ سيڪيلور صحافين ۽ فوجين تي مقدمو دائر ڪرٹ ، 2013ع ۾ غازي پارڪ استنبول ۾ َجڏھن عوامي طاقت ان جي خلاف مظاھر ڪيو ته  انھن کي ڪچلڻ لاء فوج استمعال پڻ ڪئي. 2002ع ۾ وزيراعظم بڻجندڙ اردگان 2014 ۾  ملڪ جو پھريان منتخب صدر بڻيو.
ترڪي جي عوام نه صرف صدر  طيب اردگان کي بچائڻ لاء ٻاھر نڪتي ھئي پر ھو جمھوريت کي وڌائڻ لاء روڊن جو رخ ڪيو ۔پر اھا پڻ حقيقت آھي ته اتان جي عوام کي پنھنجي قيادت تي مڪمل اعتماد ھيو ، جنھن ڪري ھو ان جي ھڪ سڏ تي نڪري پيا۔ جيتوڻڪ ان کان اڳ چار فوجي بغاوتون ڪامياب پڻ ويون آھن، پر ھن ڀيري ترڪي جي فوج کي سٺو سبق مليو آھي.حالانڪه ترڪي ۾ اڃا به انھي ڳالھ جو خطرو تا حال موجود آھي ،گڏوگڏ ملڪ کي استحڪام جي پڻ ضرورت آھي، ملڪ جو خانه جنگي طرف وڃڻ جو به خطرو آھي.ترڪي کي صحيح رستي تي ھلائي عوام جي امنگن تي پورو لھڻ واقعي به ھڪ امتحان آھي.پر عوام جھڙي طريقي سان پنھنجي ملڪ جي بقا لاء ٻاھر نڪري پئي ،ان ۾ اھا جس لھڻي.جئين جو اھو واقعو ٿيو آھي ته ھر طرف اھو تبصرو آھي ته پاڪستان ۽ ان جي عوام کي ڪھڙو سبق مليو؟سنئون سڌو جواب ته اھو ٿيندو ته پاڪستان ايترو ته ترقي پذير ۽ ايڊوانس آھي جو ڪجھ سکڻ جي موڊ ۾ لڳي ئي نٿو.اتي جي فوجي ناڪامي ھتي جي ماڻھن کي افسرده ڪري ڇڏيو آھي.ھتان جا سياسي اڳواڻ ته وڏي جوش خروش سان دعوتون ڏئي رھيا آھن ته ڪو آرمي اچي ۽ وري ڪارو دور شروع ٿئي.پوين مارشل لاء ۽ فوجي ڊڪٽيٽرشپ کان متاثر ماڻھو اڄ به پنھنجو موقف واضح پيا رکن.پي ٽي آء سربراھ تہ  صاف لفظن ۾ نيت پڌري ڪئي ته فوج اچي ته عوام مٺائيون ورھائي ناچ ڪندي ۽ ھو پھرين به ان ڳالھ جو خواھشمند رھيو آھي.2014ع ۾ لڳل ڌرڻي ۾ صاف چوندو ھو ته ايمپائر جي آڱر اڳيان ٿيندي ۽ ھن پارليامينٽ ھائوس طرف وڌي ڪري پورو موقعو ٺاھيو ھيو ، پر لڳي پيو تڏھن جناب چيف آرمي جو اچڻ جو موڊ نه ھو.حالانڪه گاڏو انھي جي ھٿ ۾ آھي ، پر کلي طرح ھو نه اچي ڪري چاھي پيو ته فوج تي لڳل سڀ داغ ڌوپجي وڃن ، جيڪو منھنجي نظر ۾ ممڪن ڪونھي.فوج جي دور جيڪي ملڪ تي راتاھا ھنيا،  تنھن سببان ئي ملڪ پوئتي پيل آھي.اسان جي ڪجھ سياسي ليڊرن جو نيڪ خواھشون ھميشه آرمي سان رھيون آھن.عوام جو پنھنجي قيادت تي اڻپورو اعتماد ئي ان کي روڪي ٿو ۽ نتيجي ۾ جڏھن فوج اچي ٿي ته ڪجھ ڌريون ٺري پون ٿيون.جيڪر سياسي اڳواڻ سچا ۽ ايماندار ٿي پون ته پوء ھو به ڏسن ته ھتان جي عوام ۾ به اوتري ٻڌي اچي سگھي ٿي.پر سياسي سکيا ئي رڳو فرقيواريت جي بنياد تي ملي ٿي ۽ پوء ھر ڪو انفرادي مفاد تائين محدود لڳو پيو آھي.ھڪ ئي قومي مفاد ۽ فيصلي تي ھر ڪو ڌڙا ڌڙا ٿي ڪري پنھنجي مفاد پويان ڊوڙڻ کي ئي بھتر سمجھي ٿو.

Thursday, 21 July 2016

سفرنامي جون شڪوه ڪندڙ يادگيريون...

#Iran
Some complaints to Irani Womens


سفرنامي جون شڪوه ڪندڙ يادگيريون...

ايراني عورتن کان شڪايتون...

جئين ته مونکي ننڍپڻ کان اھا سکيا مليل آھي ته نماز پڙھڻ وارو مصلو ھجي، تسبيح يا نماز واري مُھر ان جي عظمت  ۽ احترام رکڻ ضروري آھي.مان تسبيح ۽ نماز مھر کي ھميشه چمي پوء رکندي آھيان ۽ چمي پوء کڻندس.خدا نخواسته جيڪر ھٿ مان ڪري پيا ته ڪافي برو محسوس پيو ٿيندو، جلد ئي استغفرالله پڙھي ڇڏيندس.نماز پڙھڻ دوران مصلو صاف شفاف جاء تي رکندس ۽ چپل يا ٻي ڪا شيءَ ھوندي ته ڪافي پري ڪري رکبي.امامن سان نسبت ڏنل علم پاڪ ھجي ، تابوت يا جھولو ان جي زيارت ۽ احترام پنھنجي مٿان ضروري ٿي سمجھان.

ھڪ ڇوڪِري طور مون ظاھر آھي ايراني عورتن ۽ انھن جي طور طريقن کي گھڻو پرکيو ۽ ڏٺو به.ايران جو عورتون ڏسڻ ۾ مھذب ۽ صاف صفائي واريون ھيون، ان سان گڏوگڏ سر تان چادر ته ھٽندي نه ھين .پر جئين جو سڀ کان پھرين شھر قم ۾ رھڻ دوران مون نماز حرم ۾ پئي پڙھي ۽ جيترو وقت ملندو ھيم اتي ئي گزاريندي ھيم.اتي ڇا ته ڏسان انھي نماز مھر ۽ تسيبح جي اھميت بنھ گھٽ ھئي.انھن مٿان پير  اچي وڃڻ ، انھن مٿان گزري وڃڻ، ٻارن کي رانديڪي وانگر ھٿ ۾ ڏئي ڇڏڻ ، انھن جي لاء عام فھم جي ڳالھ ھئي.جنھن کي جٿان سٺو پئي لڳو گزرندي پئي وئي.اھو تڪ نوٽ نه ڪيس ته سامھون ڪا عورت حالت نماز ۾ آھي، ان سامھون ھروڀرو گزرڻ صحيح ڪونھي.حالانڪه اھو مان به سمجھان پئي ته انفرادي طور نماز پڙھڻ ۽ ايڏي وڏي روضي ۾ جٿي لاتعداد عورتون موجود ھيون، وڏو فرق ھو.مان ھڪڙي گھر ۾ جيڪا شيء آھستي آھستي کڻي سنڀالي پئي رکندس اھا ايڏي رش واري جاء ۾  انھي سليقي سان رکڻ ۽ کڻڻ ممڪن ڪونھي.پر تعجب تڏھن ٿيم جڏھن بنا ضرورت جي به پاڻمرادو اھو عمل ڪيو پئي ويو.ايراني عورتن کي پنھنجي جوتن سان ته ايڏو لڳاءُ  ھيو جو  ڪافي عورتون حرم اندر انٽري دوران اھا چپل پلاسٽڪ جي شاپر ۾ وجھي پوء داخل ٿينديون ھيون، حالانڪه جُتيون امانت واري جڳھ تي جمع ڪرائڻ سان چوري جو ڪو پري پري تائين ڊپ نه ھو ۽ امانت طور رکڻ ۾ ڪو ھڪ يا ٻه ايراني ريال ته نه لڳندو ھو ، بلڪه مفت ھو پوء به الاھي ڇو؟
اکين ڏٺا نظارا شئير ڪيان ته ڪافي عورتون نماز پڙھڻ دوران ھڪ جڳھ تي نماز واري مھر رکي ان جي بلڪل برابر ۾ اھا جوتين واري ٿيلھي رکنديون ھيون ۽ ڌڙا ڌڙ سجدا ڏيندي يقينن چونديون ھونديون سبحان اعلي ربي وبحمده...

نماز ، جنھن وسيلي اسان سڌو خدا سان مخاطب ٿيون ٿا ته اسان کي رويو ۽ افعال به ته اھڙا پاڪ ۽ سٺا رکڻ گھرجن.دل ۾ ته خراب خيال اچيو ئي وڃن پر ظاھري ته ائين ڪرڻ کان پاسو ڪجي ته ئي بھتر آھي.

جيئن ته مشھد ۾ امام رضا عليه السلام ۽  قم ۾ بيبي فاطمه بنت امام موسي ڪاظم عليه السلام جي ذريع  مقدس ۾ رش دوران مسي مسي وڃي زيارت نصيب ٿيندي ھئي ، ذريع سان لڳو لڳ گھڻي وقت تائين با آساني سان بيھي نه سگھبو ھو.پر اکين ڏٺا احوال ھي به آھن ته قم ۾ زير زمين ھڪ ذريع آھي جيڪا چئي پئي وئي ته بيبي معصومه جي ئي آھي.اتي لفٽ ذريعي گرائونڊ فلور کان ھيٺ واري فلور تي ويس ته ذريع موجود ھئي ۽ مرد توڙي عورتون موجود ھيون ليڪن رش صفا ھئي ئي ڪونه.پنھنجي مرضي سان جيتري دير ذريع سان لڳو لڳ ويھو يا بيھو اوھانجي مرضي.اتي ڏٺم ته  ڪجھ ايراني عورتون آيون پئي ته سندن جوتن واري ٿيلھي ھٿ ۾ ھئي ۽ جئين  جو زيارت لاء ٻئي ھٿ  کڻي ذريع کي لڳائي چمڻ لڳن تي انھن جي ھٿ سان لٽڪيل ٿيلھي ذريع کي پئي ڇھيو  مون لاء جيڪو ناقابل قبول ھو. مونکي مڪمل طور فارسي زبان اچي ھا ته اھڙي حالت ڏسي ضرور  تنبيھ ڪندي ڪجھ چوان ھا ، پر سوچيم انھن سامھون انگريزي يا سنڌي ڳالھائڻ معنٰي ڀت ۾ مٿو ھڻڻ ۽ مون ڪونه پئي چاھيو پرديس ۾ پاڻکي زخمي ڪري وجھان.
اھي حالتون اتي دنگ نه ھيون آسپاس ۾ موجود زيارتيون ڪرڻ وياسين ته اتي رش نه ھئي ،ته اتي به اھا حالت ڏٺم، سوچيم وڃ ڙي ايرانڙيون اوھانجو مقدس چپلون، جو ٻه منٽ لاء رکڻ به نٿيون چاھيو.ايڏين وڏين مقدس جاين تي ھوندي به جوتي کي اھميت ڏئي ساڻ ٿا رکو.ڪٿي ڪٿي اھو سڀ عراق ۾ به نظر آيم پر تمام گھٽ،ڇوته امامن جي روضي جي انٽري دوران چيڪنگ  خطري جي سبب انتھائي سخت ھئي، جنھن ڪري چاھيندي به اھو سڀ ممڪن ھيو ئي ڪونه.
مان ته بي سمجھ ۽ پھرين دفعي آيل پرديسڻ ، پر اوھان کي ته مڪمل واقفيت ھئڻ گھرجي ته زيارت جي معنٰي ، مفھوم ۽ فضيلت ڇا آھي؟

ماھم سنڌي.

Tuesday, 19 July 2016

ڪھاڻي / سُرخي / ماھم سنڌي

15/07/2016

Short True story " Lipstick" written by Maham sindhi.

ڪھاڻي / سُرخي / ماھم سنڌي

سونھن جي اصل وجود ته سادگي مان ئي
جنم ورتو آھي  پر اسان وٽ توڙي اسان کان اوائلي دور ۾ پاڻ کي ٺاھڻ ۽ ميڪ اپ ڪرڻ جي روايت گھڻ رُخي بنيادن تي موجود آھي.جيڪر  اسان مذھب جي نظر سان ڏسون  ته سنت ۾ به پڻ اھا ڳالھ موجود آھي ته پاڻ کي ٺاھي ھلڻ ۾ ڪو عيب ڪونھي.اگر اسين عقل وفھم جو استمعال ڪيون ته به اھو نتيجو نڪرندو ته پاڻ کي ۽ پنھنجي صورت کي ٺاھڻ ۾ ڪو مھڻو آھي ئي ڪونه.قدرت واري انسان جي فطرت  ۾ پاڻ کي ٺاھي ھلڻ جي خواھش ۽ جستجو ته ھڪ ضرورت جيان رکي آھي پر اھو  گھڻو چيو ٿو وڃي ته خاص ڪري عورتن جي جنس ۾ ميڪ اپ ڪرڻ جي وڌيڪ عادت ھوندي آھي.باقي اڄڪلھ جي حقيقت کي جيڪڏھن مڃڻ جي سگھ ڌاريون ته  نظرن اڳيان ائين وائکي آھي جئين ڪو صاف شيشو.نوجوان عورتن وانگيان يا ان کان به اڳتي نڪتل نوجوان ڇوڪرا ھر وقت پنھنجي پاڻ ٺاھڻ ۾ ائين مصروف ھوندا آھن جئين ڪو امتحان اچي سر تي بيٺا ھجن ۽ انھن جا نقل لاء ٺاھيل نوٽس نامڪمل ھجن.

سو مان به انھي ڳالھين کي پاڻ مٿان وقت اچڻ سان گڏ  فرض سمجھڻ لڳي ھيس.شايد وقت جي لڪير  به گوگل ميپس جي ايپليڪيشن  جيان گزرندڙ عمر جي گُھرجن جي مڪمل طريقي سان رھنمائي پڻ ڪري رھي ھئي ته اسان ڪھڙي موڙ تي ڪڏھن پھتا آھيون ، اسان کي ٻالڪپڻ ۾ ڪئين رھڻو آھي؟ جواني ۾ ڪئين رھڻ گھرجي؟
مون گھر ۾ ته ڪم ڪار سبب  ڪڏھن اجائي  ميڪ اپ کي ڇھيو به نه ھو ۽ وقت جي ڪمي سبب سڄو ڏينھن آئينو اکين آڏو رکڻ به ممڪن نه ھيم  پر ٻاھر نڪرڻ وقت دل ضرور اھو چاھيندي ھئي ته  ھڪ دفعو آئينو ڏسي پنھنجو ئي ديدار ڪري وٺجي  ۽ شڪل ٺاھي پوء وڃجي ، جئين بورچيخاني مان ڪو ڪارو ٽڪو منھن تي نه ھجي.اھا  نا  صرف مون اڪيلي جي بلڪه عورتاڻي فطرت جي اھم صنف آھي جنھن کان ڪابه عورت انڪاري چاھيندي به  ٿي نه ٿي سگھي.
ڳالھ جو رخ صحيح طرف موڙان ، سو ھر ڪنھن جي زندگي ۾ بھاري جي موسم لازمي اچي ٿي جيڪا آبھوائي  ۽ ماحولياتي  موسم کان الڳ ۽ دلي ڪيفيتن تي مشتمل ھجي ٿي.انھي موسم جو دارومدار اوھانجي گھر ۾ موجود ٽيمپريچر کان الڳ ھجي ٿو۔
ھونئن به جھڙي طرح خوشي جي ڪا موسم ناھي ھوندي اھڙي طرح دلين جي ڏي وٺ جو به ڪو ٽائيم مقرر ڪونھي.سچ پچ ته زندگي ان باغ مثل ئي آھي جنھن ۾ پيار جا گلابي گل فقط ھڪ دفعا ئي ڦٽي خوشبو وکيري باقي بچيل زندگي کي معطر ڪن ٿا.زندگي جي باغ ۾ انھي خاص خوشبو ۽ گل جي ضرورت ھر ڪنھن کي ھجي ٿي پر ڪٿي ڪجھ جذبا پاڻمرادو لڪايا وڃن ٿا ۽ ڪجھ دنياوي ڪڙي حقيقتن آڏو ظاھر ڪرڻ جي ڊپ  وچان سيني اندر سمائڻ کي ترجيح ڏني وڃي ٿي.ٿيڻ به ائين ئي گھرجي جنھن دنيا ۾ انمول شين ۽ رشتن جا سستا اگھ لڳايا وڃن انھن کي دنياوي بازار کان خفيا رکڻ ئي سمجھ جي تقاضا آھي.

جيئن ئي مان زندگي جي سفر ۾  وکون وڌائيندي اڳتي ھلڻ لڳيس اڃا مس ئي  ڪجھ لاشعوري ۾ شعور پُر ٿيڻ لڳو ھو، جڏھن دنيا جي ٿوري ٿوري پرک ٿيڻ لڳي ھيم ،جڏھن اڃا چوڏس ڪو خيالي ڪردار سايي وانگر ھلڻ نه لڳو ھو ، ته مونکي گمان به نه ھو ته منھنجي طبيعت به رومانوي ڪردارن طرف چقمقي ڇڪ کائيندي ۽ مان اھو جذبو محسوس ڪرڻ لڳندس جيڪو خوشنصيبي جي علامت سمجھيو وڃي ٿو.چوندا آھن ٿيندو اھو آھي جيڪو خدا کي منظور ھوندو آھي ، سو ٿيو به ائين جيڪو رب پاڪ جي عظيم ذات چاھيو. ھڪ ڊرامائي انداز ۾ ڪڙي ڪڙي سان ملندي آئي ، مون ۾ ان پيار ۽ محبت جي پاڪ جذبي جو جنم ٿيو.دل ۽ دماغ ٻنھي جي مڪمل رضامندي ۽  روحاني راضپي سان آخر ان خوبصورت ۽ راحت ڏيندڙ وڪڙ ۾ وڪڙجي ويس.اھا ته ھڪ وڏي داستان آھي جيڪا لفظي طور بيان ڪرڻ ۾ وقت لڳي وڃي ، ھونئن به چوندا آھن ھر شخص پنھنجي اندر ھڪ ڪھاڻي سمائي ھلي پيو.

رب پاڪ جي پاڪ ذات ڇا چاھي ٿي؟ ڇا ڪري ٿي؟ انھي کي سمجھڻ جي سمجھ انساني دماغ جي سمجھڻ جي ڳالھ ئي ناھي. ٿيو ائين جو گرمي جي موسم سبب ھميشه جيان منھنجي مزاج ۾ چڙچڙائپ وڌيل ھئي.اڻ اعلانيل لوڊشيڊنگ سبب ڏينھن توڙي رات جو ننڊ جي ڪمي رھندي ھيم  ۽ مصروفيت  ھئڻ سبب  منھنجو ڌيان پاڻ تي نه ھئڻ برابر ھيو.کائڻ پيئڻ ته ياد ھو باقي پاڻ تي گھري نظر رکڻ وسري وئي ھيم.مون لپ اسٽڪ (سُرخي) لڳائڻ بلڪل ڇڏي ڏني ھئي.مونکي صفا اھا وڻندي نه ھئي.ٻاھر دعوتن ۾ شرڪت ڪيان يا ڪاڏي وڃان ان کي پاسيرو رکندي ھيس.حالانڪه ان جو خاص سبب به  نه ھو ۽ نه ئي ڪا خاص ڳالھ پر پاڻھي ئي ان کي ايتري اھميت  نه پئي ڏنم.منھنجي لاء ايڏي گرمي ۾ ڪنھن به قسم جي ڪنھن ميڪپ اپ جي ڪا جڳھ نه ھئي.منھنجو موڊ ڪنھن اڪيلي پکي جي ان آکيري جيان ٿي پيو ھيو جنھن وٽ جڳھ ئي مختصر ھئي.دل چاھيندو ھو بس صفا سادو ٿي رھجي.

اچانڪ سان ھڪ  رات جو جڏھن اڃا عشاء جي نماز  مان فارغ ٿيس ته  ڳالھائيندي ڳالھائيندي ، دل گُھرئي انسان سوال ڪندي پڇيو : ڇو ڀلا لپ اسٽڪ صفا ڪونه لڳائين ڇا ماجرو آھي؟
ورندي ڏيندي چيم :  ڏسين نٿو ڪيڏي گرمي لڳي پئي آھي مونکي ساھ جي لڳي آھي ۽ تون وري فرمائشون پيو ڪرين.ايڏي گرمي ۾ اھي سڀ شيون مونکي وڻن نٿيون بس ساده رھڻ ٿي چاھيان.
چوڻ لڳو : ڪاوڙ ڇو پئي ڪريم منھنجي ميڊم؟
ڪاوڙ واري ئي لھجي ۾ جواب ڏنم: تنھنجا بي معني سوال ۽ ڳالھيون ڪاوڙ مونکي نه ڏيارينديون ته ڇا پاڙي واري کي ڏيارينديون؟
چيس ڪئين به ڪري اڄ سرخي لڳائي؟
چيم : ڪونه لڳائيندس ۔
رعب واري آواز ۾ چوڻ لڳو : منھنجو حُڪم اٿئي؟
طبيعت ۾ موجود ضد کان ائين ھٿڙو ڇڏايم جئين ڪو مسافر ريلوي اسٽيشن تي دير سان پھچڻ سبب ريل جي نڪري وڃڻ جي ڊپ کان جلد ئي عزيزن کان موڪلائي ھٿ ڇڏائي  اڳيان ڊوڙ پائي وڃي چڙھي ٿو.سو ڪجھ ائين ئي مون ضد کان موڪلاڻي ڪئي،
پنھنجي مزاج ۾ نرمي آڻيندي چيم :صفا ڪو ڪِنو آھين...
حاضر سرڪار تون چوين ۽ آئون انڪار ڪيان ڇا ائين به ڪڏھن ٿيو آھي؟
سو ان جي حڪم تي لبيڪ چوندي اھا ان جي ڪيل ننڍڙي فرمائش دل سان مڃيم.ان کي زباني ٻڌايم ته تنھنجي فرمائش پوري ڪري ڇڏي اٿم.اُن کي منھنجي لفظن تي پڪو اعتبار ھو سو چيس سُٺو ڪيئي.
ائين ئي ان ڳالھ کي درگزر ڪندي  رات جي ڪمن مان فارغ ٿي سمھي رھيس.ٿڪل ھئڻ سبب ننڊ اکين تائين اچڻ ۾ ڪو نخرو نه ڪندي شريف ٻار وارو مظاھرو ڪندي بنا دير جي نيڻن ۾  نوڙجي پئي.
پوء وري ٻيو ڏينھن ٿيو ، نئون اڀرندڙ سج نوان سوال کڻي اچي نيري اڀ تي  منھنجي ڪمري جي اوڀر طرف واري دري تان حاضر ٿيو.ان ڏينھن صبح دير سان منھنجي اک کلي.اک کلندي ئي ڏٺم ته  نٽھڻ اُس ٿي چڪي ھئي ڪمري ۾ ھلڪي تپش پئي محسوس ٿي.ڇت واري پکي جي ھوا ۾ به رات واري ٿڌاڻ نه ھئي. ڪمري جي صفائي نه ڪرڻ سبب فرش تي  ھلڪو ڪچرو پکڙيل ھيو۔ پنھنجي موبائل ۾ ٽائيم ڏسي جلد اٿي ويٺس ۽ اٿي ڪري  منھن ڌوئي ڪمري ۾  واپس آيس ۔ اڃا ٽوال سان مڪمل مُنھن اُگھيو به نه ھيم ، اڃا موبائل تي پھتل ٽيڪسٽ مسيج پڙھيا به نه ھيم،  ته  گھر جي ٻاھرين گيٽ کان فقيرياڻي پنھنجي 8 ساله ڌي سان گڏ  خيرات گھرڻ لاء اندر داخل ٿي.فقيرياڻي ۽ ان جي ڌيء گرمي ۾ ھلڻ سبب پگھر ۾ شل ھيون ۔ ٻنھي ماءُ ڌي کي ھڪ ڪلھي تي سامان جي ڳوٿري رکيل ھئي ۽ ٻي تي وڏي لڪڙ جھليل ھين.رنگ جو ڪارڙيون پر ڏسڻ ۾ چست پئي لڳيون.ان جي ماءُ
پنھنجي ڳوٿري مان ڪُٽ جو وڏو وٽو ڪڍنڍي زمين تي ڇانھ واري پاسي تي ويھي ڪري ھميشه جيان سوال ڪرڻ لڳي۔ اٽي جي خيرات ڏيڻ تائين لڳاتار پئي سوال ڪيائين ته ڪپڙو لٽو ھجي ته ڏيو ، ماني بچيل ھجي ته ڏيو وغيره وغيره.مان اندر ڪمري ۾ ويٺي ھيس ۽ انھن کي  نظرانداز ڪري پاڻ تي توجه پئي ڏنم .اوچتو ان جي ننڍڙي ڌيءُ مون ڏانھن مخاطب ٿي  ٿوريو وکون واڌائي چئي ٿي ته رئيساڻي سرخي ھجي ته ڏيو؟
(ھڪ وضاحت زندگي ۾ ڪڏھن ڪنھن مونکان خيرات ۾  سرخي ناھي گھري، ڪپڙا لٽا جوتا گھريا ھوندن پر اھا سرخي ڪڏھن به نه) ان جا اھي لفظ جئين ڪنن تائين پھتا ته الائي ڇو پڪ ٿي ته ان جو ڳانڍاپو رات واري ڳالھ سان ئي ھوندو.ڪالھوڪي رات منھنجو ايترن ڏينھن بعد فرمائش تي سرخي ھڻڻ ۽ صبح جو اٿندي ئي  معصوم ٻارڙي مون ڏانھن سائل سرخي بڻجي  ۽  سوالي ٿي مون کي مخاطب پئي ٿي.حيرانگي جي حد نه رھي ۽  ڪجھ سوچڻ بنا ئي ھڪدم ھائوڪار ڪندي اھا سرخي کڻي ان ٻارڙي  جي ھٿ جي ننڍڙي تري تي رکندي چيم ته ، تون اھا گھر وڃي لڳائجان ، تون جام سھڻي لڳندين.ھو خوش ٿي کلڻ لڳي.ھونئن نه غريبن جا ٻار ننڍڙي خوشي کي به وڏن ٽھڪن سان ڀيٽا ڏئي رب جو شڪر ادا ڪن ٿا.
ان جي انھيء خوشي مونکي پڻ  بيحد سرھو ڪيو.ان جي وڃڻ بعد 15 منٽن اندر ئي ٻي فقيرياڻي حاضر ٿي ان سان به ننڍي ڇوڪري ھئي.حالانڪه فقيرياڻين جي اھا عادت رھي آھي ڪٿان ڪا به شيء ملندي ته سڄي پنھنجي گروپ کي آگاھي ڏينديون ته فلاڻي گھر مان فلاڻي شيء ملي پئي.سو لڳي ٿو پھرين واري ٻارڙي ٻي ٻارڙي کي اطلاع ڏني ھوندي.ڇوته ان به اچي مونکي چيو سرخي ڏي، مرڪندي چيم سرخيون کوڙ۔۔۔! .پوء ٻي کڻي انُھي کي ڏني اھا به ڪافي خوش پئي لڳي.
انھن جي خوشي مونکي ته سرھو ڪيو پر انھن جي وڃڻ بعد سوچڻ لاء ذھن ڦيرو کاڌو۔ ھڪ عجيب سوال ذھن ۾ گھر ڪري ويو ته آخر ھي سڀ ڇا ھو؟ خدا جو ڪھڙي قسم جو نياپو ھو مون لاء ۽ ھن لاء.ايترن ڏينھن بعد سرخي فرمائش تي ھڻڻ ۽ صبح اٿندي ۽ الله جي نالي تي ان ٻارڙي  جو گھرڻ..ڇا ته ھيو اھو سڀ؟؟؟
ھڪ معصوم ٻارڙي جو مون وٽ سائل ٿي اچڻ ، جنھن ۾ اڃا ايتري سمجھ  به نه ھئي ته سرخي لڳائبي ڪئين آھي .الله ڪھڙي روپ ۾ مون وٽ آيو ، ڇا سمجھاڻي ڏئي ويو، ايتري ڄاڻڻ جي سگھ مون ۾ نه ھئي.پر اھو يقين سان چئي سگھان ٿي ته اھو سڀ صرف اتفاق نه ھو.۽ مرزا غالب جو ھي سٽون ياد اچي ويون.
بي خدي بي سبب نھي غالب,
کچھ تو ھي ضرور جس کي پردا داري ھي...