نائلا سان ٿيل ناحقي ۽ اسانجو سماج/ماھم سنڌي/ميرپورخاص.

05/01/2017

نائلا سان ٿيل ناحقي ۽ اسانجو سماج/ماھم سنڌي/ميرپورخاص.

جئين ئي 31 ڊسمبر جي رات جا 12 ٿيا ۽ سال واري خاني ۾  ھڪ انگ جي تبديلي اچڻ سان نئي سال 2017 جي آمد ٿي ته  ، سڀ ئي دير تائين اهو ڏينھن ملهائڻ ۾ مصروف ٿي ويا. ڪن آتش بازي ڪئي،  ڪن گفٽ ورهايا،  ڪن ڪيڪ مٺائيون کاڌيون،  ته ڪن مئيخانن ۽ نائٽ ڪلبن کي آباد رکيو  ۽ دير رات جو بستر ڀيڙي ٿي ڪري سمهي پيا.  پهرين جنوري جي پھرين شام جي اڃا پڄاڻي نه ٿي ھئي ۽ اڃا سج جھڪو ٿي آسمان کي مڪمل ڳاڙھو ڪرڻ جي موڊ ۾ نه ھو ته،  ھڪ خبر واچوڙي وانگر ڦھلجي وئي ته ، سنڌ جي ٿڌين ھوائن ۽ پٿريلي زمين واري شھر ۾ واقع مادر علمي سنڌ يونيورسٽي ۾ موجود مارئي ھاسٽل جي ڪمري نمبر 36 ۾  سنڌي شعبي جي آخري سال جي ھڪ  نوجوان شاگردياڻي نائلا رند  ڌي نظام الدين رند جو ، ڇت واري پکي سان ٽنگيل لاش مليو آھي.  بنا ڪنھن تصديق جي اچي ھُل پيو ته نائلا رند آپگھات ڪيو آھي ۽ ڪنھن ڳالھ جي مايوسي سبب ھن اھو انتھائي قدم کڻي زندگي جو ٻرندڙ ڏيئو (جنھن جو اجھڻ طئي ٿيل آھي) ان کي وقت کان اڳ اجھائي خاتمو آندو آهي . اڌوري جاچ جي آڌار تي پوليس ۽ يونيورسٽي اختيارن پاران آپگھات قرار ڏنل نائلا رند جا وارث چون ٿا تہ،  نائلا جي مرده جسم تي،  ھن جي منھن، نرڙ ۽ پوئين طرف کان تشدد جا نشان به ھئا. جئين ته مائٽن جي پھچڻ کان پھرين ئي پوسٽ مارٽم ڪرايو ويو. پوسٽ مارٽم ڪندڙ ليڊي ميڊيڪو ليگل آفيسر ڊاڪٽر ثمينه راجپوت جي ڏنل رپورٽ موجب،  سندس پاڪ دامن ھئڻ جي به ڳالھ صاف ظاھر ڪئي وئي آھي،  جيڪا پنھنجي نوعيت جي انتهائي اھم خبر آهي. ايس ايس پي ڄامشورو طارق ولايت جي چوڻ موجب ته ابتدائي رپورٽ موجب آپگھات ئي لڳي رھيو آھي . انھي بعد ڊي آء جي حيدرآباد خادم حسين رند، يونيورسٽي جي وائس چانسلر ڊاڪٽر محمد صديق ڪلھوڙو ڪمري جو معائنو ڪيو ۽ پنھنجا اندازا لڳايا، جيتوڻڪ ان جو ڪمرو ۽ ان جو سامان سيل ڪيل آهي. جبري موڪل تي روانو ڪيل آء جي سنڌ اي ڊي خواجه به ھن ڪيس جو نوٽيس ورتو آھي ۽ واپس پنھنجي چارج وٺڻ بعد ان ڪيس جي نگراني ڪندو. گڏوگڏ وزيراعلي سنڌ مراد علي شاھ به نوٽيس وٺندي خاص ھدايتون ڏنيون آھن. نائلا جي سھيلين موجب ھو ھڪ ذھين ، سنڌي ادب ۾ سٺو مطالعو رکندڙ ۽ کليل ذھن جي ڇوڪري ھئي ، جيڪا ڪڏھن به ائين ڪري ئي نٿي سگھي. 2 جنوري ته سندس مڙھ کي مستوئي پاڙي،  شھر قمبر ۾ موجود اباڻي قبرستان ۾ دفن ڪيو ويو . يونيورسٽي جا ڪيترائي استاد ۽ شاگرد ڏکارا ھئا پر ڪو به قتل/آپگھات جي مڪمل تصديق نٿي ڪري سگھيو. تازو اھو انڪشاف پڻ ٿيو آھي ته نائلا کي 34 نمبر ڪمرو الاٽ ٿيل ھو،  پر ان جي سلپ تي نمبر ڊاھي مٿان ڪمرو نمبر 36 لکي ھن کي ان ۾ موڪليو ويو. اڃا تائين ان استاد جو بيان به قلمبند ناھي ٿيو ، جنھن جي نگراني ۾  ، ۽ جنھن گروپ سان گڏجي نائله ٿيسز مڪمل ڪري رھي ھئي . مارئي ھاسٽل جي داخلا گيٽ وٽ ڪنھن جي به اچڻ وڃڻ جي نه ڪوئي روڪ ٽوڪ آھي،  نه ئي اتي خفيه ڪئميرا نصب ٿيل آھن جو ھر ايندڙ ويندڙ کي ڏيکاري سگھن . گڏوگڏ نائلا جي موبائل فون جو ريڪارڊ به ڪڍيو ويو آھي جنھن ۾ ڇرڪائيندڙ انڪشاف ٿي رھيا آھن جنھن جي پوري تفصيل سرعام ظاھر نٿي آھي.
اھا خبر سنڌي ميڊيا جو مرڪز بڻي  ۽ سوشل  رابطن واري ويب سائيٽس تي پڻ ڦھلجي وئي . جن جو نائلا سان واسطو ھيو ۽ جيڪي لاتعلق ھئا اھي سڀ پنھنجا ويچار ونڊين پيا.ڊﺳٽﺮڪٽ ﺑﺎﺭ ﺣﻴﺪﺭﺁﺑﺎﺩ ﭘﺎﺭﺍﻥ  ﻧﺎﺋﻼ ﺟﻲ ڪﻴﺲ ﺑﺎﺑﺖ ﺳﻨﮅ ﻫﺎﺀ ڪﻮﺭٽ ﮐﻲ ﺧﻂ
لکي اھو ڄاڻايو آھي ته  ﺍﻳﺲ ﺍﻳﺲ ﭘﻲ ﭴﺎﻣﺸﻮﺭﻭ ﮐﻲ ﻳﻮﻧﻴﻮﺭﺳٽﻲ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﻴﺎ ﭘﺎﺭﺍﻥ ﺑﻨﮕﻠﻮ ﻣﻠﻴﻞ ﺁﻫﻲ جنھن جي شفاف جاچ.ٿيڻ گھرجي. ان بعد 3 مارچ جي رات جو ﻧﺎﺋﻼ ﺟﻲ ﺩﻭﺳﺖ ۽ ڪﻼﺱ فيلو ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻼﺡ، ﻧﺎﺋﻼ ﺟﻲ ﻣﻮﺕ ﺟﻲ ﺻﺪﻣﻲ ۾ ﻣﺴﻠﺴﻞ ﭘﺮﻳﺸﺎﻥ ﺭﻫﮡ  سبب  دل جي دوري سبب اسپتال داخل ھئي.  ان جي اسپتال ۾ اچانڪ فوت ٿيڻ جي خبر به ڪيترائي ئي سوال اٿاري پيو جن جي جواب جي ڳولا لازمي آھي.

مونکي ذاتي طور انھي ڳالھ جو ڏاڍو ڏک ٿيو ۽ ڪنھن نتيجي تي پھچي نه پئي سگھيس ته ھي آپگھات ھو يا ڪو سازش تحت ڪيل ڳجھو قتل؟ ڇو جو منھنجو پري پري تائين نائلا رند سان نہ  ڪو واسطو ھو ،  نہ ڪا ڄاڻ سڃاڻ جو ھن جي ذاتي زندگي بابت رائي ڏيئي سگھان. جئين جو اھا  افسوسناڪ خبر پڙھيم ته ٻين سان ونڊڻ سوا رھي نہ  سگھيس. جئين جنھن کي اھا افسوسناڪ ڳالھ ڪيم ته صاف سڌا ۽ فيصلائتا جواب مليا ، جيڪي ڪنھن ھٿيار وانگر منھنجي ذھن تي تشدد ڪري رھيا ھئا. اھي جواب ڪجھ ان طرح منھنجي ڪنن تائين رسیا ، ڄڻ ڪو گرم شيھو ھجي. جھڙوڪ : ڇوڪري پاڻ ئي اھڙي ھوندي تڏھن ائين ٿيس ، ڇوڪري جا گھڻا يار ھوندا ان تي ڪو ھڪ بگڙجي پيو ھوندس ۽ ان کي  ماري ڇڏيس،  اھي جيڪي ھاسٽلن ۾ رھن ٿيون اھي ڇوڪريون ھونديون ئي ڇوٽ آھن سو ڪو غلط ڪم ڪري ڦاٿي ھوندي ۽ نيٺ انت آندس،  ڪنھن اھا راء ڏني ته ڇوڪريون اڪيليون رھنديون ۽ مائٽن کان پري رھنديون ته ظاھر آھي اھڙا ڪم ڪنديون،  ڪٿي اھي لفظ ڪنن تائين رسيا ته ڇوڪري ڪوڙي پيار جي چڪر ۾ اچي ڪري پنھنجا اھڙا فوٽو ڏئي ويٺي ھوندي جو ڇوڪري بليڪ ميل ڪيو ھوندس ۽ ھن پاڻ بچائڻ خاطر ائين ڪيو،  ڪنھن چيو ته ڪنھن ليڪچرار يا پروفيسر جو پريشر ھوندس شايد تڏھن،  ڪنھن پنھنجي اھا قيمتي راء ڏني ته واعدا ڪري جنسي حوس پوري ڪرڻ بعد شادي  ڪرڻ تان ڦري ويو ھوندو سو ھيء ڦاسي پئي ھوندي ۽ پاڻ ماريس. ڪنھن اھو چئي پنھنجو فرض پورو ڪيو ته نائلا پنھنجي مائٽن کي بدنام ڪيو آھي. ڪنھن اھا ڪاوڙ ظاھر ڪئي ته نائلا پنھنجو خراب عملن سبب لوڙيو آھي. ڪنھن ظاھر ڪيو ته اھا اھڙي ئي دردناڪ موت جي لائق ھئي وغيره وغيره...
جن به عورتن سان مون ڳالھ سلي تن ھڪدم پوري پڪ ۽ خاطري سان مونکي اھي جواب پئي ڏنا جن ۾ صاف واضح ھو ته نائلا رند جو ڪردار ڪريل ھو ۽ ھو بد عورت ھئي،  حالانڪه اظھار جي آزادي واري اصول کي ھتي ساراھڻ وارن منجھان ڪنھنجي ذري جي واقفيت به نائلا سان نه ھئي ۽ نه ئي ھو ڄاڻينديون ھيون ته نائلا ڪير ڪٿان جي ھئي ۽ ڪھڙي طريقي سان ان جو موت واقع ٿيو. پر سڀني جي ذھنن پوري پڪ سان فيصلو ڪيو ته ڪئين به،  ۽ ڇا به  ٿيو ھجي،  پر ڇوڪري جي ڪردار جي کوٽ ھئي ۽ ھو ھڪ انسان ۽ ڇوڪري ھئڻ جي ناتي سٺي نه ھئي. ڪجھ ڏينھن اڳ اخبار ۾ ھڪ نوجوان مرد جي آپگھات جي خبر پڙھيم ۽ ھڪ اڌ سان جڏھن ونڊيم ته ترت چيائين ڇوڪرو نفسياتي مريض ھوندو ، ڇوڪرو مائٽن سان اٽڪاءُ سبب ائين ڪيو ھوندو وغيره. ان جي ڪردار تي مون ڪا به آڱر کڄندي نه ڏٺي.  ڪنھن ائين نه چيو  ڪو ڇوڪرو فحاش ھوندو ، ڇوڪرو سڄو ڏينھن ڇوڪرين پويان ھوندو،  ڪال گرلز سان لاڳاپيل ھوندو وغيره . حالانڪه مونکي خبر ناھي ته نائلا سان آخر ٿيو ڇا ؟  بلڪه مان پاڻ منجھيل ھئس ۽ آھيان پر ڪمينٽ ڏيڻ وارن منجھان ڪنھن ھڪ ائين نه چيو ته ڪو نائلا نفسياتي مريض ھوندي يا ڪو غربت مسئلو ھوندس يا ٻيو ڪجھ .  مطلب ڪو به سبب اھڙو نه ڄاڻايو ويو جنھن ۾ ھن جي ڪردار ڪشي نه ڪئي وئي ھجي،   ھر خودڪشي پاڻ ماري ناھي ڪئي ويندي،  زندگي ھر ڪنھن لاء ھڪ تحفو آھي پر حالات ايڏا تنگ ٿيو وڃن ۽ ذھن ۾ جڏھن ڪنھن نئي اميد جو سلو ناھي ڦٽندو تڏھن انسان اھو قدم کڻي پاڻ فنا ڪرڻ جو سوچيندو آھي. اسان جي سماج ۾ جنس جي بنياد تي عدم مساوات ھڪ وڏو نفسياتي ۽ معاشرتي مسئلو آھي جيڪو ڏينھون ڏينھن تيزي سان وڌي معصوم شفاف کير جھڙين سفيد زندگين ۽ ذھنن کي گدلو ڪري رھيو آھي.

نائلا جي منجھيل ڪيس کي سوچي ڀارتي فلم (3 ايڊيٽس/ ٽي بيوقوف) ياد پيم ، جنھن ۾ ڏيکاريل ھيو ته ھر آپگھات صرف آپگھات نه پر گڏوگڏ قتل  به ھجي ٿو ، جن جو ٻاھريون پاسو اھو ڏيک ڏئي ٿو ته انسان ظاھري  طور اھڙو  عمل ڪري پنھنجي جسم کي نقصان پھچائي ٿو ،  جنھن ۾ زنده بچڻ جو چانس نه ھجي. پر اندروني لڪل پاسي کي ڪو پڙھي ته پتو پوندو آپگھات ڪرڻ وارو ڪيڏو نہ  ذھني دٻاءُ ۾ ھو ،  جنھن ماڻھو طرفان ايڏو حد درجي جي دٻاءُ ۾ ھو،  اصل قاتل اھو ئي ھجي ٿو ، جيڪو ڄاڻي واڻي مجبور شخص کي ايڏو ھيسائي انھي پوزيشن تي آڻي ٿو ته ھو پاڻ ماري يا پاڻ کاري. نائلا  ھڪ ڇوڪري ھئي سو اسان جي معاشري ۾ لازم آھي ته ڇوڪري سان ڪو مسئلو درپيش اچي ٿو ته سڌو وڃي ڳالھ جسم ۽ ان جي ڪردار تي اٽڪندي ۽ ان جا  جذبا ،  ان جو ٽئيلنٽ  ،  اوليتون ۽ ان جون دلچسپيون  سڀ بي معني ئي لڳنديون.
نائلا رند سان به انھي فلم وارو ئي سلوڪ ٿيو  جنھن دٻاء سبب ان جو آپگھات ٿيو،  يا ان کي ظالمن ماريو ، اھو ته معامرو اڃا منجھيل آھي ۽ منجھڻ کان وڌيڪ ان کي ائين منجھايو پيو وڃي ته، جئين راز جو ڌاڳو ٽٽي ته اُڪو ئي ٽٽي پر کُلي ڪري سلهجي نه ، ڇوته ھن جي جھڙي طرح لاش ٽنگيل ملي آھي ۽ ڪمري جي ظاھري ڏيک موجب خودڪشي نه پئي لڳي. نائلا  جي اوچتي موت ھن ھاسٽل ۾ رھندڙ ھڙئي شاگردياڻين لاء پريشان ڪندڙ حالت آھي.
قتل ھو يا آپگھات اھو ثابت ٿيڻ سان نائلا وري موٽي نه ايندي نه ئي ھن جي زباني طاقت ھن کي ملي ويندي ، جو ھو پنھنجي صفائي ۾ ڪي ٻه چار لفظ چوندي ،  پر ان جو تڙپيل روح ضرور سڄي يونيورسٽي جي ڪنڊ ڪڙڇ ۾ دانھون رڙيون ڪري چئي رھيو ھوندو ته مان اڃا جئيڻ چاھيندي ھيس.

ﺳﺮﺟﻴﺲ ﺗﺎﻥ ﺳﻮﺭ ﺳﺎﻣﺎﮢﻲ ﺗﻪ ﺳﮏ ﻭﻳﺎ،
ﺍﻫﻲ ﭔﺌﻴﻦ ﭘﻮﺭ ﻣﻮﻥ ﻧﻤﺎﮢﻲ ﻧﺼﻴﺐ ﭤﻴﺎ.k