Saturday, 28 May 2016

سفر جي ساعتن ۾ ماحول سوڳوار ڪندڙ قصا...

23/04/2016
#Iraq
#Najaf

سفر جي ساعتن ۾ ماحول سوڳوار ڪندڙ قصا...

عراق جي شھر  جو ماضي اڳيان آيل ھيو، يا منھنجي نظر جي درست پھچان ھئي ،مونکي عراق جا ماڻھو بظاھر خوش ۽ سرھا نظر نه پئي آيا.پوين وقت ۾ لڳل جنگيون،تباھيون،وڏي پيماني تي جاني ،مالي نقصان  ٿي سگھي ٿو مڪمل مرڪون عراقين جي مُکن تي ورائي نه سگھيو ھجي.
عراق جي شھر نجف ۾ قيام دوران اسان جو ٻيو ڏينھن ھيو.مان حضرت علي عليه السلام جي زيارت بعد ٻاھرين صحن ۾ اچي ويٺيس.ھوا به سُٺي پئي لڳي،منھنجي ڀر ۾ ويٺل 60 ساله عورت مسڪرائيندي ڏٺو، ھو قد ۾ ڊگھي ۽ وزني ھئي، سندس منھن جا گھنج پيڙھي صاف ظاھر ڪري رھيا ھئا.ھو عراقي روايتي برقعي واري لباس ۾ ملبوس ھئي.ھن  پھل ڪندي مخاطب ٿي پڇيو : پاڪستان مان آيل آھيو؟مھمان آھيو؟ مون ھائوڪار ۾ جواب ڏيندي ، ان جي قوميت جي به تصديق ڪرائي ته ھو عراقي ھئي.منھنجي ھٿ کي  وڏي پيار سان جھلي ان  ۾ پاتل آرٽيفشل چوڙيون ڏسي کلڻ لڳي.مون ڀاڪر ۾ ڀريندي چيم ته ، ھي سڀئي چوڙيون اوھان کي لاھي ڏيان ٿي، جلد ئي سختي سان منع ڪندي پنھنجي ٻانھن ڏيکاريندي چيس ته  ڏس ، منھنجي ڪلائي موٽي آھي تنھنجيون چوڙيون ان ۾ نه اچي سگھنديون.ھن جي نگاھ ۽ رويو شفقت سان ڀريل ھيو.

اوچتو ئي ڏٺم ته ان اجي اکين مان آب ڦڙو ڦڙو ٿي وھي رھيو آھي.ڪجھ سيڪنڊ پھرين واري چھري جي رونق اڻلڀ ھئي.مون (ماھم) اجنبي سان انسانيت جي عظيم رشتي کي نڀائيندي پنھنجا ڏکڙا ونڊڻ لڳي.ڳوڙھن جي آمد جاري ھئي ۽ ڀريل آواز ۾ چوڻ لڳي: منھنجو صحتمند چڱو ڀلو مڙس ھيو،منھنجو نوجوان پٽ ھيو ، جنھن کي اڃا مس  ڏاڙھي آئي ھئي، ان کي ظالم صدام حسين مارائي ڇڏيو.گولين جا سڌا وار جڏھن سينن تي ٿيا ته منھنجي گھر جون سڀ خوشيون ماتم ۾ بدلجي ويون.منھنجو پُٽ خوبصورت ۽ سھڻو ھيو ، منھنجي ھنج ۾ سر رکندو ھيو پر اڄ منھنجي جھولي ۾ رُڃ لڳي پئي آھي.منھنجو ور مونکي ڏاڍو ڀائيندو ھو،ھر لمحي ساٿ ڏيندو ھو پر اڄ جھولي ۽ ھٿ ٻئي کوکلا آھن.
ٻئي ھٿ اُڀ طرف مٿي ڪندي  الله ۽ مولا علي کان انصاف جي گُھر ڪندي چوڻ لڳي ته منھنجي ڏکن جو ازالو ڪري انصاف ڏيو.
ان جي ڳالھين تي مون سميت منھنجي قافلي جي عورتن جا چھرا ڏکارا ٿي ويا.ان عراقي عورت کي ڀاڪر ۾ ڀري ڳوڙھا اُگھندي آٿت ۽ دلاسو ڏنم.ان سوا ان ڏکن جي ماري عورت کي ڏيڻ لاء ڪجھ ھيم به ڪونه...
ان جي چھري تي وڏي مشڪل سان ھلڪي مسڪراھٽ واپس آڻيندي ، ان کان موڪلائي رواني ٿيڻ لڳس ته ، منھنجي اکين جي خشڪي ختم ٿيل ھئي.ڪجھ پاڻي جا ڦڙا اکين اندر جمع ٿيندي محسوس ٿيم،۽ ڪجھ آلاڻ پنھنجي ساڄي ڳِل تي محسوس ٿيم.

ماھم سنڌي.

Friday, 27 May 2016

منھنجو ٽُٽل پري جي نظر وارو چشمو...

30/04/2016
#Iraq
#Karbala

منھنجو ٽُٽل پري جي نظر وارو چشمو...

جڏھن ئي ايران عراق روانگي جو وقت ويجھو ٿيو ھو ته  مون ٻه چشما نوان وٺي رکيا ھئا ، جئين سفر ۾ مشڪلات نه ٿئي ۽ جيڪر ھڪ ٽٽي ته ٻيو استمعال لاء  پيل ھجي.خدا جي ڪرڻي اھڙي ٿي جو پھريون چشمو ھتان ويندي ئي ٻي ڏينھن ٽٽي پيو.پر ان ھوندي به ٻي جو آسرو ھيو.گھڻي ئي خيال رکڻ بعد به جڏھن ايران پھتس ته  ٻي چشمي جي شيشي ۾ به ڏار اچي ويو ۽ پاسي ۾ ھڪ ڪڙي ڍري ٿي پئي.منھنجو ته دل صفا  اداس پئي ٿيو ، ڇوته چشمو ڄڻ منھنجي بينائي مڪمل ڪري ٿو، ان سوا ته صفا مونجھ پئي ٿي ۽ اھا به حقيقت آھي ته  پراڻي عادت ھجڻ سبب ان سوا ڪجھ نظر ئي سھي ناھي ايندو.بھرحال دل ۾ دعا ھئي ۽ شروع ۾ ايران جي شھر قُم ۾ قيام دوران مڙئي ڪم ھليو پئي، پر جڏھن عراق روانگي ٿي ۽ نجف شھر ۾ پھتاسين ته اھو چشمو به ٽٽي پيو.ڳولڻ باوجود به مونکي اسانجي قافلي جي روٽ تي نظر جي چشمي جا دڪان نظر نه آيا ، حالانڪه سن گلاسز جا ڪيترائي دڪان ھئا ۽ گاڏا بيٺل ھئا ، پر انھن جي ضرورت مونکي ڪڏھن زندگي ۾ ناھي پئي  ، سو منھنجي ھر ڳالھ اڻپوري پئي لڳي.سفري ٿڪاوٽ،اوجاڳا،بدليل کاڌو ۽ پاڻي انھن سڀن جي باوجود به مان پنھنجي انھي چشمي لاء پريشان  ھيس  جنھن سان مونکي وڌيڪ آرامده محسوس ٿئي ٿو.ائين به سوچيم پئي ته جيڪر ڳولا لاء نڪري پوان ته ملي ويندو ،ايتري به پڪ ھيم ته جيترو پري ھلي وڃان واپس ساڳي جڳھ تي پاڻھي ئي اچي ويندس ، پر سفر دوران سڄي قافلي جي حساب سان ھلڻو ھو ۽ پنھنجي مرضي ھلائڻ جي گنجائش ئي نه ھئي.

نجف کان ٿي ڪري جڏھن ڪربلا پھتس ته ھوٽل ۾ رسيپشن واري کي عرض ڪندي چيم: عراقي برادر جيترو خرچ ايندو ڀري ڏيندم، مونکي ٿي سگھي ته ھي چشمو ٺھرائي ڏيندئو؟  
ھن مرڪي مونکان ورتو ۽ چيس مان ڪوشش ڪيان ٿو.ھن کي انگريزي صفا نه پئي  ڳالھائڻ آئي پوء به لڳي پيو ڪجھ لفظ سمجھيا ضرور ھيس.ڪجھ ڪلاڪن بعد جڏھن ويس ته ڏسان واقعي ھن عراقي ۾ ڪو سنڌين وارو ٽئلينٽ موجود ھو، جو  ھن مونکي جڳاڙ سان عارضي طور ئي سھي پر حل ڳولي ڏنو ھو. ھن جو شڪريو ادا ڪندي پئسا آڇيم ، پئسا ته نه ورتس پر ھلڪو مسڪرائيندي ، خوش آمديد چئي ڪنڌ جھڪايس.ھو منھنجو مسئلو حل ڪرڻ بعد ڪافي خوش پئي لڳو ۽ مان به خوش ھيس ته چشمو ته ڀلا مليو ڪجھ ڏينھن ئي سھي ھلي ويندو.ٻيھر ھن جا ٿورا مڃيندي پنھنجي ڪمري طرف رواني ٿيس.

ماھم سنڌي.

منھنجو ٽُٽل پري جي نظر وارو چشمو...

30/04/2016
#Iraq
#Karbala

منھنجو ٽُٽل پري جي نظر وارو چشمو...

جڏھن ئي ايران عراق روانگي جو وقت ويجھو ٿيو ھو ته  مون ٻه چشما نوان وٺي رکيا ھئا ، جئين سفر ۾ مشڪلات نه ٿئي ۽ جيڪر ھڪ ٽٽي ته ٻيو استمعال لاء  پيل ھجي.خدا جي ڪرڻي اھڙي ٿي جو پھريون چشمو ھتان ويندي ئي ٻي ڏينھن ٽٽي پيو.پر ان ھوندي به ٻي جو آسرو ھيو.گھڻي ئي خيال رکڻ بعد به جڏھن ايران پھتس ته  ٻي چشمي جي شيشي ۾ به ڏار اچي ويو ۽ پاسي ۾ ھڪ ڪڙي ڍري ٿي پئي.منھنجو ته دل صفا  اداس پئي ٿيو ، ڇوته چشمو ڄڻ منھنجي بينائي مڪمل ڪري ٿو، ان سوا ته صفا مونجھ پئي ٿي ۽ اھا به حقيقت آھي ته  پراڻي عادت ھجڻ سبب ان سوا ڪجھ نظر ئي سھي ناھي ايندو.بھرحال دل ۾ دعا ھئي ۽ شروع ۾ ايران جي شھر قُم ۾ قيام دوران مڙئي ڪم ھليو پئي، پر جڏھن عراق روانگي ٿي ۽ نجف شھر ۾ پھتاسين ته اھو چشمو به ٽٽي پيو.ڳولڻ باوجود به مونکي اسانجي قافلي جي روٽ تي نظر جي چشمي جا دڪان نظر نه آيا ، حالانڪه سن گلاسز جا ڪيترائي دڪان ھئا ۽ گاڏا بيٺل ھئا ، پر انھن جي ضرورت مونکي ڪڏھن زندگي ۾ ناھي پئي  ، سو منھنجي ھر ڳالھ اڻپوري پئي لڳي.سفري ٿڪاوٽ،اوجاڳا،بدليل کاڌو ۽ پاڻي انھن سڀن جي باوجود به مان پنھنجي انھي چشمي لاء پريشان  ھيس  جنھن سان مونکي وڌيڪ آرامده محسوس ٿئي ٿو.ائين به سوچيم پئي ته جيڪر ڳولا لاء نڪري پوان ته ملي ويندو ،ايتري به پڪ ھيم ته جيترو پري ھلي وڃان واپس ساڳي جڳھ تي پاڻھي ئي اچي ويندس ، پر سفر دوران سڄي قافلي جي حساب سان ھلڻو ھو ۽ پنھنجي مرضي ھلائڻ جي گنجائش ئي نه ھئي.

نجف کان ٿي ڪري جڏھن ڪربلا پھتس ته ھوٽل ۾ رسيپشن واري کي عرض ڪندي چيم: عراقي برادر جيترو خرچ ايندو ڀري ڏيندم، مونکي ٿي سگھي ته ھي چشمو ٺھرائي ڏيندئو؟  
ھن مرڪي مونکان ورتو ۽ چيس مان ڪوشش ڪيان ٿو.ھن کي انگريزي صفا نه پئي  ڳالھائڻ آئي پوء به لڳي پيو ڪجھ لفظ سمجھيا ضرور ھيس.ڪجھ ڪلاڪن بعد جڏھن ويس ته ڏسان واقعي ھن عراقي ۾ ڪو سنڌين وارو ٽئلينٽ موجود ھو، جو  ھن مونکي جڳاڙ سان عارضي طور ئي سھي پر حل ڳولي ڏنو ھو. ھن جو شڪريو ادا ڪندي پئسا آڇيم ، پئسا ته نه ورتس پر ھلڪو مسڪرائيندي ، خوش آمديد چئي ڪنڌ جھڪايس.ھو منھنجو مسئلو حل ڪرڻ بعد ڪافي خوش پئي لڳو ۽ مان به خوش ھيس ته چشمو ته ڀلا مليو ڪجھ ڏينھن ئي سھي ھلي ويندو.ٻيھر ھن جا ٿورا مڃيندي پنھنجي ڪمري طرف رواني ٿيس.

ماھم سنڌي.

Thursday, 26 May 2016

سفرنامي جون دل خوش ڪندڙ يادگيريون...

08/05/2016
#Iran
#Mashad

سفرنامي جون دل خوش ڪندڙ  يادگيريون...

ايران جي کاڌي پيتي جي روايت موجب اتي اوھانکي گھر جي بورچيخاني ۾ ماني پچائڻ وارو تئو يا دانگي نظر مان نه گزرندي.منھنجي نظر ۾ آيل مشاھدي موجب رھائشي علائقن جي ويجھڙائي ۽ ھوٽلن جي ويجھو سينٽر ٺھيل آھن جتي ھر وقت اوھانکي اھا کائڻ لاء ملي سگھي ٿي.
ان ڊگھي ۽ ويڪري ڊزائن واري ماني کي “نانِ سنگڪ، يا نانِ مشھد“ پڻ چئبو آھي.پر اسان پاڪستانين ۽ سنڌين جي ٻولي ۾ ماني ئي آھي.

ايراني گھرن ۾ صرف سبزي ٺاھي وڃي ٿي باقي ماني پچائڻ جي محنت کان ايراني عورتون آجيون آھن.
انھن جون مانيون يا نان اسانجي ڪڻڪ جي ماني وانگر گول ۽ نرم ناھن ھونديون.ماني ڊگھي ۽ اڻ ڍنگي ھوندي آھي.جيڪو ماني جو ٿلھو پاسو ھوندو سو ڪجھ نرم باقي سنھو پاسو صفا سخت ھوندو آھي.اھا ماني کائڻ دوران وڌيڪ ئي چٻاڙي کائڻي ٿي پوي يا ائين کڻي چئجي ايراني ماڻھن جا ڏنڌ پاڪستاني ماڻھن جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ طاقتور ھوندا آھن.
منھنجي دل ۾ اھا خواھش ھئي ته ڪئين به ڪري وقت ڪڍي انھي جڳھ تي ضرور وڃي ويجھڙائي کان ڏسندم.صبح سوير ئي ھوٽل جي ڀرسان موجود ان سينٽر طرف وکون کنيم.ڏٺم ٻه نوجوان ڇوڪرا ھڪ بزرگ عورت ڪم ۾ مصروف ھئا.ڀت تي موجود لوھي ڪل ۾ اھي نان ٽنگيل ھئا.اتي رش سبب ماڻھن جي قطار ٺھيل ھجي ٿي پر مان صبح جلدي ويس سو ماڻھن جي ڪا قطار نه ھئي.
سينٽر ۾ بورچي جي لباس ۾ ٻه نوجوان ڇوڪرا ۽ ھڪ بزرگ عورت بيٺل ھئي.اندر داخل جي جڳھ نه ڏٺم سو چئي ورتم ته مونکي اندر اچڻو آھي
اکين سان به ڏسڻو آھي ۽ موبائل ۾ يادگيري پڻ قيد ڪرڻي اٿم.بزرگ عورت ٻيون پاسو ڦري آئي ۽ اتان دروازو کولي اندر اچڻ جو چيس.اندر گھڙيم ته سڀن جي چھري تي ھلڪي مسڪراھٽ ھئي.ھو منھنجي انھن جي ڪم ۾ دلچسپي ڏسي خوش پئي ٿيا.اندر پٿرن جي ٻريل باھ جنھن کي اسانجي زبان ۾ چلھو يا  تنور چئجي ان جي ويجھو ٿي اندر وڇايل نان ڏٺم.اھي لوھي سيخ جي مدد سان اندر وجھي ۽ پچائي ٻاھر ڪڍي رھيا ھئا.پوء اھا جڳھ ڏيکاريائين جتي اٽو ڳوھيو وڃي ٿو.مشين پيل ھئي جنھن  ۾ سڪل اٽو وجھي ۽ پاڻي وجھي ڳوھيو پئي ويو.اتي گندگي نظر نه آئي پر ايترو سارو اٽو ۽ مانيون ڏسي صبح صبح عجيب پئي لڳو شايد تڏھن به جو نالي ماتر به بک نه ھئي.
ھڪ ڳالھ اھا به ته اھي نان کائڻ ۾ ڪافي نمڪين پڻ ھئا.۽ ھا ياد رکجو پٿرن تي پڪڻ سبب نان تي پٿريون ڪافي دفعا چنبڙي وڃن ٿيون ۽ جڏھن اوھان کائڻ ويھندا ته پٿري ڪڍي ڪري حيرت ۾ چوندا
ڏسو منھنجي نان ۾ ايڏي  وڏي پٿري نڪتي آھي.😉

ماھم سنڌي.